Abstract:
دستورنویسی زبان ها ازدیدگاه های مختلفی انجام گرفته است . یکی ازاین دیدگاه ها رده شناسی است که براسـاس معیارها و ویژگیهای خاص ، زبان ها را در رده های مختلف قرار میدهد. این طبقه بنـدی دربخـش هـای مختلـف دستور یعنی واج شناسی، صرف ، نحو و معناشناسی انجام میگیرد. آنچه در این مقاله بـه آن پرداختـه مـیشـود توصیف رده شناختی ساختمان فعل در گویش جرقویه است که هدف آن فقط تعیین ردة صـرفی و نحـوی ایـن گویش بر اساس برخی از پارامترهای مطرح رده شناسی در حوزة فعلی است .
Machine summary:
"انشعابات گذشته (ماضی ) در گذشتۀ افعال مگر گذشتۀ در حال انجام شدن -که لازم و متعدی شکل یکـسان دارد -در افعـال دیگر، تصریف متفاوتی خواهند داشت و همچنین افعال این گویش به دو دستۀ دیگر نیز تقسیم میشوند: دستۀ اول -افعالی که ستاک گذشتۀ آن ها مختوم به ء- است ، در تمام انشعابات گذشـته از سـتاک گذشـته استفاده میکنند مگر در گذشتۀ نقلی که این وند گذشته ءبه ش ح (در متعدی تمام اشخاص و در افعال لازم فقط برای سوم شخص مفرد) تبدیل میگردد و باقی افعال از صفت مفعولی استفاده میکنند.
٣. نتیجه گیری براساس آنچه آمد و براساس تحلیل هایی که در رده شناسـی وجـود دارد و برخـی پارامترهـای آرایـش کـلام میتوان به این موارد در این گویش اشاره نمود: از لحاظ ساخت واژه : پیوندی با رنگ ضعیفی از ادغامی میگرفتم ح- ذر- س - خخ وند استمراری- شخص و شمار- وند گذشته - ریشه فعل این فعل اطلاعات زیر را نشان میدهد: عملی انجام شده ( انتقال چیزی از کسی به سمت گوینده ) (-خخ )، این عمـل در گذشـته بـوده (س -)، اسـتمرار داشته و یا در آن زمان در حال وقوع بوده (ح-)، فاعل آن مفـرد و اول شـخص بـوده (ذر-)، بـرای هـر سـه مفهوم اول ، دستوری یا واژگانی، هرکدام یک تک واژ وجود دارد (زبان های پیوندی) و دو مفهوم شخص و عدد را با یک تک واژ بیان کرده (زبان های ادغامی ) همچنین تک واژ ذرعبنـابر شـخص و عـدد تغییـر مـیکنـد (زبان های تصریفی )."