Abstract:
هدف از مقاله حاضر تدوین راهبردهایی جهت توسعه مناطق مرزی استان سیستان و بلوچستان است. در این تحقیق روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. همچنین، تحقیق مورد نظر از نوع تحقیقات کاربردی است و شیوه های جمع آوری اطلاعات اسنادی و میدانی و در قالب پرسشنامه انجام گرفته است و روایی پرسشنامه حاضر توسط ۲۰ نفر از متخصصان برنامهریزی شهری و روستایی، شهرسازی و آمایش سرزمین بررسی و تایید شد. مدلهای به کار گرفته شده در این تحقیق مدل های ترکیبی SWOT-ANP و SWOT- AHP است. در نتیجه، سنجش قابلیتها و محدودیتهای آمایش مناطق مرزی به لحاظ توسعه انجام گرفته است، برای رسیدن به این هدف و با بهرهگیری از فن SWOT نقاط قوت و ضعف (عوامل داخلی)، و فرصتها و تهدیدها (عوامل خارجی) شناسایی شد و با به کارگیری مدل ANP و AHP مجموعه عوامل داخلی و خارجی جهت اتخاذ بهترین راهبرد (SO،WO،ST،WT) وزن دهی شد. یافتههای پژوهش نشان میدهد در مدل SWOT-ANP، راهبرد، SO با امتیاز وزنی 0/28152مهم ترین راهبرد، و راهبرد ST با امتیاز وزنی 0/26573، راهبرد جایگزین است. همچنین، در مدل SWOT- AHP، راهبرد ST با امتیاز وزنی 0/705به عنوان مهمترین راهبرد و راهبرد WO با امتیاز 0/601به عنوان راهبرد جایگزین انتخاب شده است.
The aim of the present study is to represent the strategies and approaches to develop the border areas of Sistan and Baluchistan Province. The research method was descriptive-analytic. Furthermore، the study was an applied research، documentary and field studies were the methods of data collection، and the research was performed in the form of questionnaire. The validity of it was reviewed and confirmed by 20 experts (experts in urban and rural planning، and land use). The model used in this research was a hybrid model of SWOT-ANP and SWOT- AHP. Thus، the capabilities and limitations of the land use of border areas were measured. In terms of development، has been made. To reach this goal، by using the technique of SWOT، the strengths and weaknesses (internal factors)، and the opportunities and threats (external factors) were identified. By the use of ANP and AHP models، the external and internal factors were examined to adopt the best strategy (SO، WO، ST، and WT). The findings indicated that in the SWOT-ANP model، the SO strategy with the score weight of 0.28152، and the ST strategy with the score weight of 0.26573 were chosen as the most important strategy، and as the alternative strategy، respectively. Moreover، in the SWOT- AHP model، the ST strategy with the score weight of 0.705، and WO strategy with the score weight of 0.601 were chosen as the most important strategy، and as the alternative strategy، respectively.
Machine summary:
"در نتیجه ، سنجش قابلیت ها و محدودیت های آمایش مناطق مرزی به لحاظ توسعه انجام گرفته است ، برای رسیدن بـه ایـن هـدف و بـا بهره گیری از فن SWOT نقاط قوت و ضعف (عوامل داخلی)، و فرصت ها و تهدیدها (عوامل خارجی) شناسایی شد و با به کارگیری مـدل ANP و AHP مجموعۀ عوامل داخلی و خارجی جهت اتخاذ بهترین راهبرد (SO,WO,ST,WT) وزن دهی شد.
چارچوب عملی مدل هیبریدی SOWT- AHP در پژوهش مورد نظر یافته های تحقیق در مرحلۀ اول که مرحلۀ ورودی است ، پس از بررسیها و پیمـایش انجـام گرفتـه بـا روش دلفـی، نظرهای کارشناسان و متخصصان در زمینۀ جغرافیا و برنامه ریزی شـهری، جغرافیـا و برنامـه ریـزی روستایی، شهرسازی و جز آن ) دربارة نقاط قوت ، ضعف ، تهدیدها و فرصت های عوامـل محیطـی، ضریب و رتبۀ آن ها جمع آوری شد تا در مراحل بعد، مجموع امتیاز نهایی محاسبه شـدة عوامـل در نرم افزارهای Super Decision و Expert choice، به معیارهای مشخص شده اختصاص یابد.
راهبردهای توسعه داده شده با توجه به عوامل شناساییشده SO توسعۀ صادرات و واردات کشور و تثبیت جمعیت در منطقه با ایجاد اشتغال و کاهش فقر WO افزایش سرمایه گذاری با استقرار صنایع جهت ایجاد اشتغال سالم و کاهش تمایل به قاچاق ST توسعۀ روابط اقتصادی در مناطق مرزنشین و گسترش ارتباطات فرهنگی و اقتصادی در دو سوی مرز WT به کارگیری مدیریت شایسته و کارآمد در برنامه ریزی مناطق مرزی برای افزایش سرمایه گذاری و بهبود سطح زندگی مناطق مرزنشین در مرحلۀ دوم تلفیق مدل های SWOT وAHP، و تجزیۀ مسائل مورد نظر به طور سلسـله مراتبـی اســت کــه شــامل هــدف ، معیارهــا، زیرمعیارهــا و راهبردهــای داده شــده و در نهایــت ، ســاختار سلسله مراتبی پژوهش را به وجود میآورد."