Abstract:
مقاله حاضر درباره کتیبههای خصوصی و یادبودی به خط و زبان پهلوی ساسانی در هند است. در غارهای بودایی کانهری در سالست نزدیک بمبئی( مومبای)، 6 کتیبه به خط متصل پهلوی وجود دارد که مربوط به قرن 11 میلادی( 1009 تا 1021) است. این کتیبهها را چند گروه از تاجران زردشتی در سفر به هند نوشتهاند که از این غارها دیدن کردهاند و گواه قدیمیترین حضور زردشتیان تاجر در هند است. کتیبه نخست تاریخ سال 378 یزدگردی (1009م.) و کتیبه دوم تاریخ 378 یزدگردی، 45 روز پس از کتیبه نخست، دارد و نامهای آمده در هر دو کتیبه مشابه هستند. کتیبه سوم با نامهای متفاوت و بهتاریخ 390 یزدگردی (1021م.) و کتیبه چهارم بهسال 390 یزدگردی و نام یک بازدیدکننده از غار است. کتیبه پنجم ناخواناست و کتیبه ششم نام خاص آبانگشنسب پسر فرخ را دارد. در کتیبه سوم آمده است که بهدینان از ایران آمدهاند. بهترین پژوهش بر این کتیبهها را وست (1888) انجام داده است. برخی محققان همچون چرتی و دیگران (2002)؛ چرتی (2007)، ژینیو (1995 برای کتیبه ششم) و از محققان ایرانی مرحوم پورداوود (بر اساس ترجمه وست 1394) به این کتیبهها پرداختهاست.
Machine summary:
"این کتیبه ها دلیل بر نفوذ و گسترش ادبیات پهلوی ساسانی در خارج از مرزهای ایران در قرن ١١ میلادی ، چهارم هجری ، است ، در زمانی که ایران زیر لوای خلافت اسلامی رفته بود و نیز قدیمی ترین نشانۀ حضور زردشتیان تاجر در هند است (برای تقسیم بندی کتیبه های ساسانی نک .
تاریخ های پیشنهادی برای مهاجرت زردشتیان ، ١- در قصۀ سنجان فرض سه وقفه در سنت دین زردشتی ، یکی دورة اسکندر و دیگری زمان حملۀ اعراب و سوم وقفه میان پادشاهی اردشیر و شاپور دوم ، گزارش شده است (چرتی ، ٧٤٤:١٣٨١).
به نظر چرتی ، حضور این زردشتیان در هند به دلیل تجارت و به دعوت بازرگانی به نام چاهیل سنگان ٦ بوده که در انجامۀ سنسکریت دستنویس MK، تاریخ انجامۀ این نسخه را وست ٣٢٤ یزدگردی و هدیوالا ٦٢٤ یزدگردی /١٢٥٥ میلادی خوانده ، او را تاجر پارسی معرفی کرده است .
٣-نام های اشخاص آمده به شرح زیر می آید: -ماه فرنبغ و ماهیار پسران مهریار؛ آیا می تواند این ماهیار پسر مهریار همان ماهیار در کتیبۀ اول و دوم باشد که در اینجا نام برادر دیگرش یعنی یزدان پانگ نیامده است و برادر سوم نامش ذکر شده است ؟ اگر چنین باشد، پس شاید مهریار ٣ پسر داشته :یزدان پانگ و ماه فرنبغ و ماهیار.
"Some Primary Sources on the Early History of the Parsis in India".
"The Pahlavi Inscription on Mount Thomas Cross (South India)".
Corpus Inscriptionum Iranicarum, Vol. III, Sogdian, London: School of Oriental and African Studies.
The Zoroastrian Myth of Migration from Iran and Settelment in the Indian diaspora, Text, Translation and Analysis of the 16thcentury Qesse-ye Sanjan,"The Story Sanjan"."