Abstract:
مقاله پیش رو با هدف تبیین جایگاه امامت شیعی در پیدایش و ماندگاری جهان - که یکی از موضوعات مهم جهان شناسی عرفانی است - از چشم انداز احادیث و عرفان اسلامی نگارش یافته است. از نگاه جهان شناسی عرفانی، وجود انسان کامل و ولی، در این جهان ضروری است. عارفان شیعه، با تکیه بر دعاها و احادیث وارده، ائمه اطهار علیهم السلام را صاحب ولایت و مصداق انسان کامل می دانند و افزون بر اینکه به امر الهی، در پیدایش سایر مخلوقات نقش داشته اند، بلکه ماندگاری جهان نیز به خاطر وجود آنان است و از همین رو، زمین هرگز نمی تواند از وجود یکی از آنها تهی باشد. البته همه اینها به خواست و اراده الهی است. تحلیل این جنبه از جایگاه امامت شیعی در جهان شناسی عرفانی و بیان تفاوت دیدگاه عارفان شیعه با عارفان اهل سنت در این زمینه، از جمله دستاوردهای این پژوهش است.
Machine summary:
"در مذهب تشیع ، امامان دوازدهگانه g، جانشـینان پیـامبر اسـلامa شـمرده مـی شـوند و انتصاب آنان به این مقام، از طرف خداوند است ؛ چنانکه در گفت وگو و پرسشـی کـه منصـور بن حازم با امام صادقs دارد، حضرت علی s را پس از رسول اکرمa بـه عنـوان حجـت بر مردم معرفی می کنـد (کلینـی ، ١٣٧٩، ج١، ص٣١٥).
در عبارات زیارت جامعه کبیره نیز به نقش امـام بـه عنـوان انسـان کامـل تأکیـد بسـیار شـده است ؛ چنانکه در این زیارت شریف خطاب به امامان آمده است : خداوند شما را به برهان و اشراق نور خود تخصـیص داد و بـه روح کلـی الهـی مؤیـد فرمود و برای شما خلافت الهی را در زمین پسـندیده و حجـت و یـاوران دیـن حـق و حافظان سر و گنج علم لدنی خود و محل ودایع حکمت و مفسران وحی و ارکان علم توحید خود مقرر فرموده است و گواه خلـق و نماینـده خـود بـرای بنـدگان و علامـت روشن در بلاد عالم و راهنمایان صـراط مسـتقیم خـود گردانیـده اسـت (قمـی ، ١٣٧٨، ص١١٦٩-١١٧٠).
از امام صادقs درباره نقش وساطت امامان بزرگوار در عالم نقل شده است کـه فرمودنـد: «به برکت وجود ما، درختان میوه می دهند و میوهها می رسند و نهرها روان هستند و به برکت مـا باران می بارد و گیاه زمین می روید و به وسیله پرستش ما، خداوند پرسـتیده مـی شـود و اگـر مـا نبودیم ، خداوند را نمی پرستیدند» (کلینی ، ١٣٧٩، ج١، ص٢٥٨)."