Abstract:
شاه طهماسب در طول دوران سلطنتش بعد از پایان دادن به یک دهه سلطه سران قزلباش بر امور کشور ( از سال 940 تا 930 ه.ق) به مدت بیش از چهل سال تسلطتش را بر اداره کشور بر قرار ساخت و تعادل رضایت بخشی بین عناصر رقیب قزلباش و تاجیک در کشور برقرار سازد ولی دو سال قبل از فوتش یعنی در حدود سال 982 هجری به شدت بیمار گشت به طوری که در شرف مرگ قرار گرفت. از این زمان اختلاف و جبهه گیری بین طوایف قزلباش دوباره آشکار می شود. امرا دولت به دو دسته تقسیم می شوند: یک دسته طرف داران جانشینی اسمایل میرزا و دسته دیگر ازجمله امرا استاجلو طرف دار جانشینی حیدر میرزا که سومین پسر شاه طهماسب و از مادر گرجی بود، شدند.
قبل از پرداختن به این جبهه گیری و نتایج ان لازم است حمایت استاجلوها از حیدر میرزا را مشخص کنیم و این که چرا قبیله قزلباش چنین سیاستی اتخاذ می کنند.
Machine summary:
"تلاش طایفه استاجلو برای به سلطنت رساندن حیدر میرزا و ناکام شدن آن ها رهبــری طــرفداران شــاهزاده حیــدر میــرزا را حــسن بیــک یــوز باشــی ** اســتاجلو بــر عهـده داشـت کـه از بـزرگتـرین سـرداران ایـن طایفـه محـسوب مـی شـد او بعـد از مـرگ نظر سلطان اسـتاجلو مقـام للگـی سـلطان مـصطفی میـرزا یکـی دیگـر از پـسران شـاه طهماسـب را نیــز بــر عهــده داشــت و شــاه طهماســب در اواخــر عمــرش تمــامی امــور را بــه دســتیابی او اداره مــی کــرد.
تحصن امرای استاجلو در دولت خانه وقتــی شــاه اســماعیل نــسبت بــه قتــل شــاهقلی بــا بــی اعتنــایی برخــورد کــرد ، امــرای استاجلو مقیم مرکز بیشتر از قبـل پریـشان خـاطر شـدند در ایـن اثنـا محمـدی خـان تخمـاق کـه از امـرای معتبـر اسـتاجلو و بیگلـر بیگـی چخـور سـعد بـود و در اواخـر سـلطنت شـاه طهماسب به عنوان ایلچـی بـه دربـار سـلطان عثمـانی فرسـتاده بـود، بازگـشت .
شــب قتــل ســلطان حیــدر میــرزا، اســتاجلو بــه طــرف دولــت خانــه انداختــه بودنــد و بــر یکــی از درختـان چنـار بـود، بـه دسـت یکـی از مقربـان داده تـا میـان اسـتاجلوها ببـرد کـه شـما ادعـای اخلاص و صوفیگری می کنیـد پـس چـه کـسانی ایـن تیـر را بـه سـوی دولـت خانـه مرشـد کامـل انداخته است و جمعـی را بـه بیـرون فرسـتاد تـا سـایبان هـا را بـر سـر آنهـا فـرود آورنـد، مـردم همه به غارت اسباب آنها دسـت زده و اسـتاجلو هـا پراکنـده شـده بـه خانـه هـای خـود بـاز 1 گشتند و پیره محمد خان نیز چند روز مغضوب شاه قرار گرفت ."