Abstract:
دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور در ایران باستان به ویژه عصر ساسانیان جایگاه شایسته ای داشت . با آغاز دوران اسلامی و به خصوص نیمه اول خلافت عباسیان به اوج ترقی و شکوه رسید. آوازه این مرکز علمی و پزشکی از قرن چهارم به تدریج به افول گرایید. پژوهش گران برآنند به جای بررسی دلایل خاموشی دانشگاه پزشکی جندی شاپور از دلایل انتقال دستاوردهای آن به مکتب پزشکی اسلامی و غربی سخن گویند. گو این که ، هر چند شهر و دانشگاه جندی شاپور از قرن چهارم هجری از صحنه روزگار محو شد اما بن مایه های مکتب پزشکی آن در سایر مراکز پزشکی و علمی چون بغداد، اسکندریه ، ری و دیگر نقاط جوانه زد. عوامل سیاسی ، فرهنگی و اجتماعی پیچیده و درهم تنیدهای سبب خاموشی شهر، تاسیسات علمی – پزشکی و آوازه آن گردید که بررسی ، شناخت و دسته بندی این دلایل و زمینه ها در دستور کار این پژوهش قرار گرفته است .
Machine summary:
"هر چند برسمیت شناخته شدن مسیحیت در امپراتوری روم با توجه به حضور تعداد زیادی از مسیحیان در ایران، نوعی تهدید قلمداد می شد و شاپوردوم ساسانی به برخورد با ایشان شهره داشت ١ با این حال در عهد قباد اول، از دل مسیحیت ، فرقه نسطوری با آغوش باز مورد اقبال قرار گرفته ، از پیروان آن در امور سیاسی و از دانشمندان و پزشکان ایشان برای شکوفایی بیشتر مکتب پزشکی گندی شاپور استفاده شد.
/ درگذشت ،١ اما با توجه به ادامه مسیر او توسط برادرش محمد لیث صفاری، آنچه که در این میان نصیب جندی شاپور و مکتب علمی - پزشکی آن شد، به نظر می رسد در درجه اول آشفتگی بنیانهای اجتماعی ، امنیتی و علمی آن و در ادامه ترس و کارشکنی خلیفه عباسی از این شهر و دانشمندان آن به دلیل همراهی با واقعه صفاریان بوده است .
/ نتیجه گیری با آنکه جندی شاپور در روزگاران شاهنشاهی ساسانی شهری آباد و دارای دانشگاه و بیمارستان بود و به تدریج با تلاشی همه جانبه به مرکزی برای جذب و ترکیب مکتب های پزشکی و علمی ملل مختلف تبدیل شده و در دوران اسلامی نیز بویژه در عهد خلفای عباسی این رسم و آوازه را همچنان حفظ کرده بود، با این حال به دلایل مختلف و در ظاهر از آن نام و نشان جز گزارشاتی نه چندان مفصل از سوی مورخین دوران اسلامی ، چیزی بر جای نمانده است ."