Abstract:
نقد و بررسی پژوهشهایی که به زندگی شخصیتهای ادبی و تأثیر آثار آنان بر ادبیات از جایگاه والایی برخوردار است؛ به ویژه آنکه نقش مؤثری را نیز در پیشبرد اهداف آموزشی ایفا نماید. این گونه نقدها گذشته از آنکه موجب پیراستگی این آثار و مقبولیت بیشتر آنان میگردد، راه را برای پژوهشهای کاربردی در این زمینه نیز هموار میسازد. از میان این آثار کتاب «أمراء الشعر العربی فی العصر العباسی» از جمله آثاری است که نویسنده آن کوشیده است با انتخاب برگزیدگانی از شاعران عصر عباسی و بررسی ویژگی های شعری آنان، شعر این دوره را بررسی و تحلیل نماید. مقاله حاضر بر آن است تا پس از مقدمه ای در باب اهمیت نقد پژوهشها و کتابهای ادبی، به معرفی جایگاه و هدف این کتاب پرداخته و با بررسی ساختاری و محتوایی، به بیان ویژگیها و کاستی های محتوایی و نگارشی آن بپردازد. از آنجا که نویسنده این کتاب، با هدف سوق دادن علاقه مندان ادبیات به حوزه پژوهش علمی - ادبی آن را منطبق با برخی تکنیک های آموزشی تألیف نموده است، به نظر می رسد این کتاب پس از بازنگری و رفع کاستیها، به عنوان منبع تدریس در مقطع کارشناسیارشد، کارایی مطلوب را داشته باشد.
Review and criticism of studies that deal with the lives of literary figures and their influence on literature as one of the most important branches of human civilization has position of prominence; especially that plays an important role in the educational goals advancement.
Such criticisms regardless of whether cause adornment and acceptance of such works, pave the ways for applied researches.
Among these works, the book of '' lord of the poetry in Abbasia Period'' Is a work that the author has attempted by choosing the elect of Abbasia period Poets and their Poetries characteristics, Study the poetry of this period as one of the brightest Arabic literature periods.
The present study aims to introduce the position and goal of this book after an introduction about the importance of criticism and analysis of literary books and present its content and structure criticism and study.
Since the author has written this book with the aim of pushing enthusiasts of literature and consistent with some training techniques, it seems that after removing shortcomings and review of this book, it would have optimal performance as a teaching source in M.A courses.
Machine summary:
در این میان می توان کتـاب «أمراء الشعر العربـی فـی العصـر العباسـی » را از جملـه تألیفاتی دانست که نویسنده آن با برگزیدن هشت تن از بزرگـان شـعر عصـر عباسـی ( ابونواس ، ابوالعتاهیۀ، ابوتمام ، بحتری ، ابن رومی ، متنبی ، معری و ابن فارض ) شعر آنهـا را به شیوه تحلیلی جدید، که بر پایه پژوهش علمی و نقد و تحلیل ادبـی اسـتوار اسـت مورد بررسی قرار داده و از طریق آن ، ویژگیهای شعر دوره عباسـی را اسـنخراج نمـوده است .
ک ،المقدسی ، ١٩٨٩: ٢٠٧): فکأنما هی فی السماع جنادل و کأنما هی فی القلوب کواکب و غرائب تأتیک إلا أنها لصنیعک الحسن الجمیل أقارب ( التبریزی ، ١٩٩٤: ١٠١) نکته قابل توجه دیگر این است که نویسنده تنها به قول شـاعران و ابیـات آنـان در تحلیل ها بسنده ننموده ، بلکه استناد به گفته های ادیبان ، صاحب نظران و منتقدان مطرح ادبیات در استدلالات او ویژگی برجسته دیگری است که به ارزش کتاب افزوده اسـت ؛ به ویژه اینکه این استنادات ، در دو حیطه مخالف و موافق آورده شده تا مجال تحلیـل و بررسی را برای نویسنده و خواننده فـراهم سـازد ( ر.
به نظر می رسد که نویسنده بنا بر شگرد استادی خـویش نتیجـه کلـی کتـاب ، کـه استنتاج ویژگیهای شعر دوره عباسی از طریق تطبیق ویژگیهای شعری شاعران مورد نظر در کتاب است را به عهده خواننده گزارده تا خود با تحلیل نهایی از مباحث و تحلیلهای ارائه شده در کتاب ، از طریق استقراء به آن دست یابـد؛ کـه در ایـن صـورت خلاقیتـی ویژه ، مطابق با هدف اصلی کتاب یعنی گذر از مرحله آموزش و سوق دادن مخاطب بـه سوی پژوهش علمی و تحلیلی است و در غیر این صورت کاستی دیگری خواهـد بـود که متوجه این کتاب می باشد.