Abstract:
فایرابند در راستای دغدغه های فرهنگی و صیانت از سنت های مختلف اجتماعی، بر عقلانیت علم جدید م یشورد و ضمن نقد آن بر اصل "همه چیز ممکن است " تاکید می کند و آزادی فردی را مقدم بر حقیقت می شمارد. فایرابند با انکار جایگاه مطلق حقیقت، می کوشد راهی برای تکثرگرایی فرهنگی بیابد و علم را از تنها مرجع تعیین صحت و سقم پدیده ها خارج کند. در این مقاله کوشش م ی شود نشان داده شود که
فایرابند بعد از نقد عقلانیت علمی، بر خلاف ادعای خود، عملا عقلانیت جدیدی را بنیان می نهد که هدف آن آزادی بوده و همچنین روش و سنت خاص خود را دارد و البته در عین اینکه در رویکرد خود واجد تعارضات و ابهاماتی است، دلیلی در باب رجحان عقلانیت خود بر سایر عقلانیت های موجود ارایه نم یدهد. نوآوری مقاله در این است که فایرابند عملا آنارشیست معرف ت شناختی نیست بلکه واجد عقلانیت خاص خودش می باشد
Machine summary:
آنارشیزم معرفت شناختی یا بازسازی عقلانیتی جدید تأملی انتقادی در باب آرای پاول فایرابند عزیز نجف پور آقابیگلو * ** فاطمه گیتی پسند چکیده فایرابند در راستای دغدغه های فرهنگی و صیانت از سنت هـای مختلـف اجتمـاعی ، بـر عقلانیت علم جدید می شورد و ضمن نقد آن بر اصل "همه چیـز ممکـن اسـت " تاکیـد می کند و آزادی فردی را مقدم بر حقیقت می شـمارد.
در این مقاله کوشـش مـی شـود نشـان داده شـود کـه فایرابند بعد از نقد عقلانیت علمی ، بر خلاف ادعای خود، عملا عقلانیت جدیدی را بنیان می نهد که هدف آن آزادی بوده و همچنین روش و سنت خاص خـود را دارد و البتـه در عین اینکه در رویکرد خود واجد تعارضـات و ابهامـاتی اسـت ، دلیلـی در بـاب رجحـان عقلانیت خود بر سایر عقلانیت های موجود ارایه نمی دهد.
وی با رد قدرتمندی علم جدید در کشف واقع ، مدعی می شود که توفیقات علم ، بیشـتر مرهون تبلیغات و امثالهم می باشد و هیچ ترجیح ذاتی میان بسیاری از نظریات ابطال شده و نظریات مورد تأیید وجود ندارد( فایرابند، ١٣٧٥، ٥٠)و متعاقباسـنتها را در مسـیر شـناخت واقعیت ، توانمندتر از همدیگر نمی داند و هیچکدام را برتر از دیگری دیگـر نمـی پنـدارد و حقوق مساوی بدانها قائل است (فایرابند ، ١٣٧٥، ٣٦٦) و بر این اصل مهم پای می فشرد که " همه چیز ممکن است " و مدعی می گردد که این تنهـا اصـلی اسـت کـه مـانع پیشـرفت نمی شود و تأکید می کند که عقلانیت ، داور سنت ها نیست و حـداکثر،خودش یـک سـنت است و یا جزئی از یک سنت ( فایرابند، ١٣٧٥،٣٦٤).