Abstract:
در ده آیه، «حکمت» بر «کتاب» عطف شده است. در چند آیه از این آیات، این «کتاب» و «حکمت» به عنوان دو داده خداوند به پیامبر اکرم(ص) یا دو آموزه که ایشان آموزگار آن است، شناسانده شده است. برخی با این برهان که در این آیات، مراد از «کتاب» قرآن است و عطف یک چیز بر دیگری، نشانه دوگانگی این دو است، «حکمت» را چیزی دیگر از قرآن دانستهاند. به باور اینان، آن چیز نیز جز سنت نبوی نیست و چون «حکمت» در برخی از آیات، وحیانی خوانده شده است، سنت به سان قرآن کریم وحیانی است. در این جستار از رهگذر مرور تفسیرها از «کتاب و حکمت» در آیات پیشگفته، بیپایگی اینکه مراد از «حکمت» در آیات پیشگفته جز سنت نخواهد بود را باز نمودهایم. برآمد این پژوهش آن است که با استناد به آیات با همایند «کتاب و حکمت»، سنت پیامبر اکرم(ص) را وحیانی نمیتوانیم شمرد.
In ten verses, "wisdom" is referred to as "the book". In some of these verses, this "book" and "wisdom" are introduced as two blessings of God to the Holy Prophet (PBUH) or two teachings that he is the teacher of it. Some have considered "wisdom" as something else from the Qur'an, with the argument that in these verses, the "book" refers to the Qur'an and the turning of one thing over another is a sign of the duality of the two. According to them, that thing is nothing but the prophetic tradition, and because "wisdom" is called revelation in some verses, the tradition, like the Holy Qur'an, is revelation. In this article, by reviewing the interpretations of "Book and Wisdom" in the aforesaid verses, we have clarified that the meaning of "wisdom" in the aforementioned verses will be nothing but tradition. The result of this research is that we cannot consider the tradition of the Holy Prophet (PBUH) as a revelation by referring to verses with the concordance of "Book and Wisdom".
Machine summary:
شافعي در «الرسالۀ» پـس از آوردن آيـات پـيش گفتـه ، ديـدگاه خويش را چنين بازميتاباند: تفسيرها از کتاب و حکمت ، از منظر دلالت بر وحياني بودن سنت / ٦٩ «خداوند در اين آيات از «کتاب » ياد کرده و مراد از آن قرآن است و از «حکمت » ياد کرده است و من در اين باره از يکي از دانشمندان قرآن که مورد قبول من است ، شـنيدم که گفت «حکمت » سنت فرستاده خدا(ص ) است و ايـن ماننـد آن چيـزي اسـت کـه او گفت و خداوند داناتر است .
همچنان که گذشت آنچه شافعي بر قلم آورده ، اين است که «حکمت » در آيات مورد بحث همان سنت است ، ولي هنگامي که در نگر آوريم که در دو آيـه از ايـن شـش آيـه ، خداوند اين «حکمت » را به همراه «کتاب » پديده اي تنزيلي شناسانده اسـت (بقره / ٢٣١؛ نساء/ ١١٣)، اين برآمد را به دنبال خواهد داشت که سنت با وحي نازل شده است ، بـدان سان که شافعي خود يکي از اين دو آيه را به عنوان مستند سخنان پيش گفته اش و پيش از آن بازآورده است (شافعي، ١٣٥٨ق : ٧٨) و بدان سان که نگارنده السـنۀ النبويـۀ وحـي، با همين استدلال سنت را پديده اي وحياني خوانده است (ملاخاطر، بيتا: ٢٠١٩).