Abstract:
از آغازین روزهای پیدایش اسلام، بعد از قرآن، سنت به عنوان دومین چشمه زلال گسترش و تبیین معارف دینی شناخته شده است؛ اما این جریان دستخوش پاره ای از آسیب ها شد که حساسیت دلسوزان و عالمان و بزرگان اسلامی را برانگیخت. یکی از این آسیب ها، پدیده وضع و جعل حدیث بود. با عنایت به این که مقابله با این جریان از سوی بسیاری از بزرگان اسلامی از همان روزهای آغازین پیدایش این پدیده نامبارک در دایره احادیث، صورت گرفته، این پژوهش تلاش کرده است ضمن بررسی و تحلیل بسترهای جعل حدیث در زمان امام رضا (ع)، موضع گیری آن حضرت در قبال این مسئله را نشان دهد. نتایج، حکایت از آن دارد که پیدایش جریانات و نحله های فکری گوناگون، اندیشه های غالیانه، مخالفت با امامان (ع) و قدرت طلبی بیش از حد بنی عباس، از مهم ترین عوامل جعل حدیث در زمان امام رضا (ع) بوده است. در مقابل، آن حضرت اقدامات مهمی را انجام دادند تا مانع رسیدن بانیان این جریان به اهداف خود شوند از جمله: تبیین معیارهای احادیث معتبر و قابل قبول، توصیه به اصحاب برای اخذ و روایت حدیث از منابع معتبر، عرضه روایات بر امام (ع) و پالایش احادیث و در برخی موارد، برخورد تند با وضع کنندگان احادیث.
From the early days of Islam، after Qur'an، the Sunnah was known as the second pure source of religious knowledge expansion and explanation; but this process was undergone some damage that aroused sensitivity of the Islamic grandee، scholars and clement. One of these damages was the phenomenon of hadith ordaining and forging. Considering that، deal with this process was done by many Islamic grandee from the early days of this unblessed phenomenon appearance in the circle of traditions; the present study has attempted to show lodgment of Imam Reza toward this issue while studying and analyzing substrates of forging hadith at the time of Imam Reza. The result suggests that: the appearance of various currents and releasing thoughts، overstate ideas، opposition to Imams and excessive power seeking of Bani Abbas، were the most important factors in forging Hadith at the time of Imam Reza. In contrast، Imam was performed important actions to prevent the founding fathers of this process to achieve their goals، Including: the explanation of the valid and acceptable hadith’s criteria، recommendation to companions for obtaining and narration the hadith from authentic sources، the supply of narrations on Imam and Hadith refining and in some cases، deal with causer of hadiths.
(
, 
, 
)
