Abstract:
اخلاق عرفانی، اخلاقی است که با رویکردی سلوکی - عرفانی شکل و شاکله یافته و در طول
قرون متمادی به وسیله عارفان تحقق پیدا کرده و ترویج شده است. اخلاق عرفانی بر سیر و
سلوک و کشف و شهود ابتنا یافته که اخلاق قبل از وصول، حین وصول و بعد از وصول را با
مراتب وجودی از تخلیه تا فنای شهودی دربرمی گیرد. این اخلاقی است که به مقیاس
گسترده ای از کتاب و سنت بهره جسته است. پرسش اصلی نوشتار حاضر عبارت است از اینکه:
ماهیت و مولفه های اخلاق عرفانی چیست؟ فرضی های که درصدد اثبات آن برآمدیم این است
که: اخلاق عرفانی دارای ماهیتی سلوکی - شهودی است که بر اساس منظومه و مدلی برساخته
از مبانی هستی شناختی، روش شناختی، انسان شناختی و غایت شناختی کاملا عرفانی تحقق پذیر
می باشد. اخلاق عرفانی، اخلاقی است که از هندسه معرفتی - معنویتی باطنی برخوردار بوده و
دارای مولفه هایی چون توحیدی، حبی، شدن و شهود، اجتماعی - سیاسی بودن است. آنچه
مکتوب پیش رو با روش نقلی - عقلی و عرفانی (روش ترکیبی) عهده دار آن است، پاسخ به
پرسش یادشده در قالب مقدمه و آ نگاه تبیین ماهیت و مولفه های برشمرده شده می باشد.
Mystical ethics is based on a practical approach that is presented and propagated by mystics throughout the history. It is based on wayfaring and intuition and includes conducts during، after and before attaining unity plus with the existential levels of abandonment and annihilation. It relies heavily on the Quran and tradition. This article deals with the question of nature and components of mystical ethics. The article assumes that mystical ethics has a practical and intuitive nature based on mystical ontological، methodological، anthropological and teleological principles. It has an esoteric epistemic geometry consisting of components such as monotheism، love، intuition etc. Using a synthetic approach (consisting of reason، revelation and mysticism)، this article aims to answer the above mentioned question.
Machine summary:
"ماهیت اخلاق عرفانی اینک با عنایت به بحثهای پیشین میتوان مطرح کرد که اخلاق عرفانی، اخلاقی است که بر اساس سلوک عارفانه، طی طریق و سیر در منازل معنوی و بر محور پیراستگی از رذایل یا پالودگی دل از آلودگیها و آراستگی به فضایل از راه ریاضت و مجاهدت استوار است و در این مسیر، حرکت قلبی، درونی و مجاهدت و عمل یا معاملات قلبی ضروری است و تنها به حرکت فکری و عقلی بسنده نشده است؛ بلکه فراتر از عقل و سلوک عقلی، با تزکیه و سلوک باطنی و درونی برای آماده شدن دیدار «جمال یار» آینة وجود خویشتن را میسازد و خط سیر موجودات را به دو مسیر حرکتی «قوس نزول» و «قوس صعود» تبیین میکند.
استکمال در مراحل عالیه اخلاق عرفانی - توحیدی به گونهای است که به تعبیر استاد جوادی آملی، سالک در این مرحله کمالات قبلی را نقص دیده و به سوی کمالات برتر در حرکت است: ذات اقدس خداوند که به رسول اکرم9 دستور توحید میدهد، ناظر به این مرحله نهایی است: «فاعلم أنه لا إله إلا الله واستغفر لذنبک وللمؤمنین والمؤمنات؛ بدانکه هیچ مبدیی جز خدا نیست و برای خود و مردان باایمان، طلب آمرزش کن»؛ چون وقتی انسان سالک به اینگونه مراحل بار یافت، مییابد که بسیاری از حسنات، مقامات و کمالات قبلی، نقص و عیب است و بنابراین، از آنها استغفار میکند."