Abstract:
هدف: هدف پژوهش، تبیین و اعتباریابی اهداف برنامه درسی خردگرایانه در متون اسلامی بود. روش: روش تحقیق، ترکیبی و از نوع اکتشافی - متوالی است. داده ها در بخش کیفی با استفاده از متون کاوی و مصاحبه و در بخش کمی به روش توصیفی- پیمایشی با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شد. نخست به روش تحلیل مضمون متون اسلامی، چارچوب اولیه اهداف برنامه درسی خردگرایانه در قالب مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر تدوین و از طریق مصاحبه با صاحب نظران، به روش سه سوسازی، بررسی و اعتباریابی شد. در پایان نیز با استفاده از روش توصیفی پیمایشی و بر اساس یافته های کیفی، پرسشنامهای حاوی 18 عبارت با داشتن روایی صوری و پایایی مناسب(ضریب آلفا 84 / ) تدوین شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از روش آماری مجذور خی و ضریب توافقی کاپا بررسی شد. یافت هها: هدف غایی برنامه درسی خردگرایانه در متون اسلامی، پرورش عقل در جهت قرب الی الله؛ مقاصد
تربیتی آن، رشد حکمت و اهداف کلی این برنامه: رشد بصیرت و شناخت، تفکر، قدرت تمیز دادن؛ قدرت
تصمیم گیری و مآل اندیشی، رشد علمی و پژوهشی و همچنین رشد اخلاقی و تزکیه نفس مشخص شد. نتیجه گیری: اهداف ذکر شده، اهداف برنامه درسی خردگرایانه در متون اسلامی است؛ زیرا عقل اسلامی در بنیاد خود، خدامحور است و تربیت عقلانی حکمت محور است که می تواند همه معانی عقل را در مفهوم جامع اسلامی آن در بر گیرد. برنامه درسی خردگرایانه؛ بصیرت، تفکر، قدرت تمیز دادن، تصمیم گیری و تزکیه نفس فراگیران را نیز رشد می دهد.
Objectives: The main aim of the present study is explaining the purposes of rationalistic curriculum in Islamic resources.
Method: The research method was Mixed Method and the qualitative and quantitative methods have been used to carry it out. The statistical sampling in the qualitative section consisted of Philosophy of Educationand curriculum experts، out of whom 9 were selected using goal-oriented sampling. The quantitative statistical sampling comprised of 22 Philosophy of Education and curriculum experts. The research data were collected from content analyzing، semi-structured interview and researcher-made questionnaire.
Results: The results of the research indicate that rationalistic curriculum، s aim is to obey and Worship Allah and Goal of this curriculum is nurturing “Hekmat” and rationalistic curriculum، s sub-goals is fostering students` ability to decision making، to construct knowledge and to do research،self-purification، improving students` ability in differentiation and thinking.
Conclusion: Islamic reason is at its foundation Allah-centered and، it can be said that a rational curriculum will increase insight، thinking، and power of differentiation، self-purification، decision making and morality.
Machine summary:
یافتهها: هدف غایی برنامۀ درسی خردگرایانه در متون اسلامی، پرورش عقل در جهت قرب الیالله؛ مقاصد تربیتی آن، رشد حکمت و اهداف کلی این برنامه: رشد بصیرت و شناخت، تفکر، قدرت تمیز دادن؛ قدرت تصمیمگیری و مآلاندیشی، رشد علمی و پژوهشی و همچنین رشد اخلاقی و تزکیه نفس مشخص شد.
اهداف کلی برنامۀ درسی خردگرایانه در متون اسلامی کدامند؟ ب) مبانی نظری و پیشینۀ تحقیق واژۀ «عقل» یا خرد از نظر لغوی از مصدر «عقل، یعقل» به معنای منع، امساک(جوهری، 1368، ج 4: 1769)، ادراک و تدبیر در کاری کردن(دهخدا، 1377: مدخل عقل) است.
در مرحلۀ کیفی، چارچوب اولیۀ اهداف برنامۀ درسی خردگرایانه بر اساس منابع اسلامی(قرآن و حدیث)، به روش تحلیل مضمون و همچنین مصاحبه مشخص شد و در مرحلۀ بعد، این چارچوب از طریق گردآوری دادههای کمی به روش توصیفی- پیمایشی آزمون شد.
<رجوع شود به تصویر صفحه> </رجوع شود به تصویر صفحه> جامعه، نمونه و روش نمونهگیری نمونۀ تحقیق در بخش متونکاوی و تحلیل مضمون، شامل آیات قرآن و همۀ منابع حدیثی درزمینۀ عقل به ویژه کتابهای عقل و جهل اصول کافی، میزان الحکمه و خرد و خردگرایی در قرآن کریم اثر محمدی ریشهری، نهجالبلاغه و تفسیر المیزان است که به طریق روش نمونهگیری هدفمند، همۀ آیات و احادیث در مورد عقل استخراج شد.
با توجه به یافتهها میتوان گفت هدف غایی برنامۀ درسی خردگرایانه در متون اسلامی، قرب الیالله (05/ &gt;P، 45/38=2χ) و مقاصد این برنامه، رشد حکمت است (01p&lt;، 66/42= 2χ).
&quot;The Analysis of Considered Intellectual Knowledge in Verses of the Holy Quran Based on Tafsir Almizan and Its Implications on the Aims of Religious Education Curriculum&quot;.