Abstract:
این مقاله با تمرکز بر مطالعات میانرشتهای به آثار متقابل شهود اخلاقی و نظام دینی
میپردازد. این آثار در قالب دو نظریه «مبانی اخلاق» و «کارکردهای اخلاقی»» که
پژوهشگران حوزه اخلاق و دین مطرح کردهاند. بررسی میشوند. بدینترتیب که انواع
شهودهای اخلاقی که بر نظام دینی موثر واقع شدهاند و نیز از نظام دینی آثر پذیرفتهانده
بررسی میشود و نقشی که این رابطه متقابل در شکلگیری گروه به یک دین
ایفا کرده است. با توجه به آنواع شهودها و اقسام رفتارهای دینی واکاوی میگردد. در
نهایت» نویسندگان مقاله با اتخاذ رویکردی انتقادی مبتنی بر دادههای تجربی و
انسانشناختی میکوشند به چشماندازی واقعی در باب رابطه و آثار متقابل شهود
اخلاقی و نظام دینی دست یابند.
Machine summary:
مسـلما ایـن نمونه ای افراطی درباره ٔ این انواع اختلاف اخلاقی است که میتواند از اعمال دینی نتیجه شود؛ اما نشان دهنده ٔ نکته ٔ مهمی است که البته برای بسـیاری از انسـان شناسـان شـناخته شده و اغلب دانشمندان دین و اخلاق بدان اشاره کرده اند ( ,Prinz ;٢٠٠٨ ,Plakias &Doris ,e.
این استعاره هنوز هـم در گـرو این نگره ٔ اولیه است که کلا چگونه شهودهای اخلاقی فهمیده میشوند؟ هنگامی کـه مـا شهودی اخلاقی داریم ، آن را به عنوان بارقه ای از بصیرت (flash of insight) تجربه میکنـیم که با عواطف اخلاقی معینی مشخص شده است ؛ و سپس ، فقط پس از ورود به استدلال برای اینکه دیگـران را در خصـوص شـهودمان متقاعـد کنـیم ، شـهود را از قراردادهـای اجتماعیمان بیرون میکشیم (٤٧ :٢٠١٢ ,Haidt)؛ و بنابراین ، هنگامی که ما برای شهودهایمان استدلالی اقامه میکنیم ، به ندرت گزارش های بـیطرفانـه ای بـه دسـت مـیدهـیم ؛ و در عوض ، بیشتر تبیین هایی به دست میدهیم که مقاصـد و نیـات اجتمـاعی مـا را بازتـاب میدهند (٨٢٢ :٢٠٠١ ,Haidt).
“The Moral Mind: How 5 Sets of Innate Intuitions Guide the Development of Many Culture-specific Virtues, and Perhaps Even Modules,” In: Foundations and Future, Vol. 3 of The Innate Mind, edited by Peter Carruthers, Stephen Laurence, and Stephen Stich, New York, Oxford: Oxford University Press, pp.