Abstract:
نوشتار پیش رو درصدد تجزیه و تحلیل چشمانداز سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از زاویه دید عربستان، اعم از مجامع دانشگاهی و سیاسی است. جهت دستیابی به این مهم، از رهیافت سازه انگاری معناگرایانه بههمراه سازهانگاری تاریخی بهره بردهایم. نزد سازهانگاران، هویت، تاریخ، روایتسازی و برداشت ذهنی برجسته میشود. این رویکرد، ذیل توجه به معنا و برداشت زبان، واژگان و مفاهیم را نیز مورد توجه قرار میدهد. لذا، براساس این رویکرد، سیاست خارجی را میتوان هماهنگ کردن و برقراری تناسب میان واژهها با جهان، جهان خود با جهان دیگر و جهان با واژگان دانست. در این اثنا، روایت کردن و روایتسازی دو مفهوم مرکزی هستند که اهمیت می یابند. مقاله حاضر، به خوانش فهم عربستان از سیاست خارجی ایران ضمن به کارگیری روش سازهانگاری پرداخته است. در این مقاله، ضمن بهره گیری از رویکرد سازهانگاری معناگرایانه، به نقش کلیدی زبان، معنا، برداشت و بیناذهنیت، تاریخ و هویت توجه شده است.
Machine summary:
به عبارت دقيق تر، ميتوان گفت فهم عربستان از سياست خارجي ايران ، مبتني بر نگرشي هويتي و تاريخي است که خود منجر به کنش هاي سياسياي از اين سنخ از سوي عربستان سعودي شده است .
چه آن که تأکيد بر هويت متمايز ايران به شکل جمعي و رسمي در ميان امت اسلامي، از جمله مهم -ترين نکاتي است که تمرکز بر آن ميتواند راه گشاي دست يابي هرچه بهتر به اين فهم باشد؛ دستاويزي که ميتوان آن را در متون آکادميک، ژورناليستي و رسانه اي سعودي رصد کرد.
۲. روش پژوهش مطابق رويکرد سازه انگاري معناگرايانه که در اين نوشتار مورد استفاده قرار گرفته است ، سياست خارجي را به مثابه هماهنگ کننده و برقراري تناسب ميان واژه ها با جهان )word to world( ، جهان خود با جهان ديگري و جهان با واژگان ميشناسيم )٢٠٠١:١٥٣ ,Zehfuss(.
با توجه به منابع دانشگاهي، ميتوان ادعا کرد که فضاي آکادميک عربستان دست به روايت سازي ميزند؛ چراکه چگونگي برداشت مردم از گذشته ، براي دولت از اهميت بسياري برخوردار است و ذيل اين تلاش ، نقش ايران در تاريخ اسلام مود بازخواني قرار ميگيرد.
تجلي هويت در مذهب و قوميت تمايز هويتي ميان خود سني-عربي و ديگري شيعي-ايراني را بايد در نگرش مبتني بر تفاوت مذهبي و قوميتي مورد مطالعه قرار داد؛ نگرشي که عمري به درازناي تاريخ دارد و در امتداد حضور ايرانيان در جهان اسلام قابل مشاهده است .
مقاله حاضر، اين موضوع را در ارتباط با فهم عربستان سعودي از سياست خارجي ايران مورد پژوهش قرار داده است .