Abstract:
اتهام خشونت طلبی به اسلام و پیامبر اعظم(ص)، همواره از سوی برخی از مستشرقان مطرح می شود،آنان با استناد به برخی از آیات قرآن و گزارش های تاریخی مربوط به برخورد های پیامبر(ص) با مخالفان خود، تصویری خشن از اسلام و پیامبر(ص) ارائه داده اند. از سوی دیگر، عالمان مسلمان هم کوشیده اند به ادعای مذکور پاسخی مناسب دهند که به نظر می رسد، تلاش مذکور، در نفی خشونت گرایی اسلام و قرآن، قرین موفقیت بوده است ولی در باره برخورد های پیامبر(ص) با مخالفان خود هنوز پاسخ شایسته ای ارائه نشده است به عبارت دیگر پاسخ ارائه شده، توان رفع اتهام و شبهه را نسبت به بر خوردهای پیامبر(ص) با مخالفان خود را ندارد. توجه به سه نکته اتهام مذکور را با چالش جدی، روبه رو می کند: الف- لزوم توجه به ماموریت و سیمای پیامبر(ص)، در منابع معتبرکه به منزله محکمات سیره نبوی در بر خورد مخالفان است. در نتیجه، میزان اعتبار گزارش های تاریخی،با محکمات مذکور سنجیده شود. ب- لزوم توجه به ماهیت و ویژگی گزارش تاریخی که نشان دهنده میزان اعتماد و استناد به آن هاست. بر این اساس روشن می گرددکه اتهام مذکور، مبتنی بر گزارش هایی است که اعتماد به آن ها با دشواری هایی روبه روست. ج- لزوم توجه به همانند سازی صورت گرفته میان جنگ های خلفا و برخورد های پیامبر(ص) با مخالفان خود که خود نشان دهنده خلط صورت گرفته میان رفتار خلفا و پیامبر در برخورد مخالفان می باشد. به عبارت دیگر مورخان مسلمان، رفتار خلفا با مخالفان را به رفتار پیامبر(ص) با مخالفان خود نسبت داده و بر اساس آن زمینه اتهام مذکور را فراهم کرده اند.
Machine summary:
در باره بر خورد های قسم اخیر، توجه به دو نکته ذیل لازم است: الف- قبلا در بحث بی اعتنایی به شرایط حاکم بر پدیداری رویدادهای تاریخی اشاره شد که در برخی از گزارش ها ،شرایط وقوع رویدادها نقل نمی شود به عبارت دیگر رویداد با حذف و تجرید شرایط مورد تحلیل قرار می گیرد که در این مورد می بایست با تتبع بیشتر شرایط رویداد را بدست آورد حال به نظر می رسد، «غزوه بنی المصطلق» مصداق نکته مذکور است زیرا عده ای از عالمان با تکیه بر برخی از احادیث، فتوا به جواز حمله غافلگیرانه به دشمن آن هم بدون دعوت آنان به اسلام داده اند(نجفی،1368: 21/53،صالحی نجف آبادی،1382: 74-69) زیرا به نقل از عبدالله بن عمر،پیامبراسلام(ص) در غزوه بنی المصطلق بدون دعوت آنان به اسلام ،در یک حرکت غافلگیرانه، مردان رزمنده آنان را کشته وزنان و فرزندانشان را اسیر کرد(مسلم،1420ق: 6/313).
به نظر می رسد بی توجهی به ویژگی گزارش تاریخی که قبلا به آن اشاره شد،،دست آویزی برای برخی از مستشرقان شده تا با تکیه بر گزارش های قسم چهارم، به اتهام خشونت طلبی پیامبر(ص) روی آورند در حالی که توجه به بحث سیمای پیامبر(ص) در منابع معتبر و بحث همانند سازی میان جنگ های پیامبر(ص)، و جنگ های خلفا،اتهام مذکور را با چالش جدی رو به رو می کند.