Abstract:
بررسی انتقادی کتابهای درسی این امکان را به فرد میدهد تا بیشتر و بهتر به نکات پنهان زبان توجه نماید و معنا و منظور واقعی مؤلفان را دریابد. هدف کلی از انجام این پژوهش، بررسی و تحلیل مؤلفههای گفتمان مدار کتاب فارسی ششم دبستان بر اساس الگوی تحلیل انتقادی گفتمان بود. روش مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی و از نوع کمّی بود. جامعه مورد نظر کتاب فارسی پایه ششم ابتدایی در سال تحصیلی 92-91 است که بر اساس روش کلشمار، نمونه همان جامعه است. محتوای کتاب با استفاده از الگوی ون لیوون تحلیل گردید. نتایج نشان داد که مؤلفه اظهار آشکار بیش از مؤلفههای حذف و اظهار پنهان تصویرسازی شده است. بر این اساس می توان گفت با توجه به ماهیت کتابهای فارسی که جایگاه نقل اشعار، حکایات، داستانهای آموزنده و ... است، نویسندگان کتب فارسی ششم ابتدایی نیز با توجه به همین مسأله بیشتر به دنبال نقل این گونه داستانها و تأثیر پذیری آن بر روی کودکان بودهاند، بنابراین از زبان شعر و داستان جهت تأثیرپذیری بیشتر استفاده نمودهاند.
Machine summary:
پژوهش در برنامهريزي درسي سال سیزدهم، دوره دوم، شماره 22 (پیاپی49) تابستان 1395، صفحات 35 ـ 23 تبیین و تحلیل کتاب فارسی ششم در چارچوب تحلیل انتقادی گفتمان محمدحسن کریمی، شهرزاد شاهسنی، فهیمه کشاورزی*، رضا ناصری جهرمی 1استادیار دانشگاه شیراز، شیراز، ایران 2 استادیار دانشگاه شیراز، شیراز، ایران 3و 4دانشجوی دکتری مطالعات برنامهدرسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران چکیده بررسی انتقادی کتابهای درسی این امکان را به فرد میدهد تا بیشتر و بهتر به نکات پنهان زبان توجه نماید و معنا و منظور واقعی مؤلفان را دریابد.
در این مقاله نیز جهت تحلیل مؤلفههای گفتمان مدار کتاب فارسی ششم ابتدایی از الگوی فوق استفاده شده است و مؤلفههای آن بر اساس پژوهش شاه سنی، (Shahsani, 2007) معرفی و استفاده میگردد.
بر اساس یافتههای این جدول، بسامد کل 480 است و مؤلفه اظهار آشکار با فراوانی 359، مؤلفه اظهار پنهان با فراوانی 100 و در نهایت مؤلفه حذف با فراوانی 21 به ترتیب 79/74، 83/20، 37/4 درصد از مؤلفههای گفتمان مدار مذکور را در متون فارسی مبتنی بر الگوی ون لیوون را شامل شدند.
بر اساس یافتههای این جدول، بسامد کل 50 است و مؤلفه اظهار آشکار با فراوانی 21، مؤلفه اظهار پنهان با فراوانی 22 و در نهایت مؤلفه حذف با فراوانی 7 به ترتیب 42/0، 44/0، 14/0درصد از مؤلفههای گفتمان مدار مذکور را در اشعار فارسی مبتنی بر الگوی ون لیوون را شامل شدند جدول شماره 4 بسامد و درصد مؤلفههای گفتمان مدار متون کتاب فارسی ششم ابتدایی را نشان میدهد.