Abstract:
نرخ ارز بهعنوان یکی از کانالهای ارتباط اقتصاد ملی با محیط بینالملل از مهمترین متغیرهای اقتصادی به حساب میآید. انحراف این متغیر از مقدار تعادلی آن تقریبا در اکثر کشورها مشاهده میشود. اما این موضوع بهعنوان یک پدیده مزمن در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران بسیار مشهود است. بررسی این موضوع با تاکید بر نرخ ارز واقعی در دوره زمانی پس از انقلاب در دستور کار مطالعه حاضر میباشد. بدین منظور در قالب یک رویکرد سیستمی و با استفاده از الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE) به شبیهسازی رفتار نرخ ارز واقعی تعادلی در ایران در دوره 1394-1360 و محاسبه میزان انحراف و ماهیت آن پرداخته شده است. نتایج حکایت از آن دارند که طی این مدت با توجه به طیف متنوعی از سیاستهای اتخاذ شده در بازار، نرخ ارز واقعی در سه دوره به طور محسوسی دچار انحراف شده است. انحراف اول مربوط به سالهای اوج جنگ تا سال 1367 است. انحراف دوم بهصورت نسبتا محدود طی دوره 80-1374 اتفاق افتاده است و انحراف سوم که شدیدترین ناترازی نرخ ارزی طی دوره مورد بررسی بوده است از سال 1385 آغاز و تا سالهای آغازین دهه 1390 ادامه داشته و سپس از شدت آن کاسته شده است. با استناد به نتایج مطالعه حاضر میتوان انحراف نرخ ارز (واقعی) را یکی از چالشهای مزمن و تاریخی اقتصاد ایران به حساب آورد.
Machine summary:
بدين منظور در قالب يک رويکرد سيستمي و با استفاده از الگوي تعادل عمومي پوياي تصـادفي (DSGE) بـه شـبيه سـازي رفتـار نـرخ ارز واقعي تعادلي در ايران در دوره ١٣٩٤-١٣٦٠ و محاسبه ميزان انحـراف و ماهيـت آن پرداختـه شده است .
مروري بر برخي مطالعات انجامشده داخلي در ارتباط با نرخ ارز تعادلي {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} با بررسي مطالعات انجام شده ، مـيتـوان وجـه تمـايز مطالعـه حاضـر را نسـبت بـه مطالعات انجام شده بدين شرح برشمرد که : در بيشتر مطالعات به بررسـي رفتـار نـرخ ارز تعادلي حقيقي و عوامل مؤثر بر آن پرداخته انـد، ولـي در پـژوهش حاضـر بـا رويکـردي سيستمي علاوه بر اثر عوامل تعيين کننـده نـرخ ارز تعـادلي، ميـزان انحـراف نـرخ ارز در اقتصاد ايران نيز برآورد خواهد شد، ضمن اين که در تعيـين انحـراف نـرخ ارز در اقتصـاد ايران از الگوي تعادل عمومي پوياي تصـادفي (DSGE) اسـتفاده مـيشـودکه رويکـردي جامع در اين خصوص ميباشد، چرا که مجموعه اي از بخش هاي اقتصادي در مدل لحاظ ميشوند.
حـال جهـت آگـاهي از نحـوه نوسان آتي نرخ ارز واقعي تعادلي در سال هاي آينده با توجه به نتايج پارامترهاي شـرايط پايدار در جدول (٤) و حل مدل DSGE بـا پارامترهـاي کـاليبره شـده در جـدول (٥) و اعمال برخي فروض ، در پايان اين بخش بـه اسـتخراج محـدوده نوسـان نـرخ ارز واقعـي تعادلي براي دوره ١٤٠٠-١٣٩٦ ميپردازيم .