Abstract:
ترجمه یکی از مهمترین ابزار رسانهای است که بشر برای انتقال مفاهیم از زبان مبداء به زبان مقصد، از آن بهره میبرد. یکی از اسلوبهای مهمی که در فهم فحوای متن قرآن کریم مطرح میباشد، تضمین نحوی است. تضمین از احوال لفظ و دارای معانی متفاوتی از جمله اعطای معنای چیزی به چیز دیگر است؛ به بیان دیگر، قرار دادن لفظی به جای لفظ دیگر به سبب اینکه معنای آن را میرساند. این قاعده هم در افعال، هم در اسماء و هم درحروف در گستره زبان و ادبیات عرب مشاهده میشود. تضمین نحوی در فعل این است که فعلی متضمّن معنای فعل دیگری باشد و یک لفظ بر دو معنا دلالت نماید. این نوشتار به روش توصیفی ـ تحلیلی در صدد بررسی واژهشناسی افعالی است که دارای تضمین نحوی بوده و نیز به تطبیق معانی و برابرهای فارسی آن در ترجمههای مکارم و مشکینی میپردازد. نتایج تحقیق نشان میدهد 18 فعل از افعال سوره مبارک بقره دارای تضمین نحوی است که در هیچ یک از ترجمههای مذکور، جز در برخی موارد، به آنها پرداخته نشده و معنای اولیه افعال به ترجمه انتقال داده شده است.
Machine summary:
مشــکيني : و چون کساني را که ايمان آورده اند ملاقات کنند، مي گويند: ما ايمان آورديم و وقتــي با يکديگر خلوت مي کنند، (به يکديگر) مي گويند: چرا (از آيات تورات ) آنچه را که خدا (علمش را) بر شــما گشوده (مانند آياتي که صفات پيامبر اسلام و صدق او را بيان مي کند) به مســلمان ها بازگو مي کنيد تا با همين حکم نزد پروردگارتان با شما محاجه کنند (و پيروز شوند)؟ آيا نمي انديشيد؟ تحليل و ترجمه پيشنهادي تضمين در اين آيه به فعل "خلا" مربوط اســت .
(اندلسي ، ١٤٢٠: ١، ٢٧٣) لذا چنين معنا مي شود: «اين يهوديان هنگامي که مؤمنان را ملاقات مي کنند، مي گويند: «ما هم ايمان آورده ايم »، ولي هنگامي که به سوي يکديگر مي روند و بعضي در برابر بعضي ديگر تسليم مي شوند و زير بار سخنان آنها مي روند، مي گويند: «چرا حقايقي را که خداوند در تورات (درباره پيامبري محمد و اوصاف و مشخصات او) براي شما فاش کرده به مسلمانان بازگو مي کنيد تا آن ها بتوانند در پيشگاه خداوند عليه شما به آن اخبار استناد کنند؟ آيا عقل خود را به کار نمي بنديد؟ ملاحظه مي شود که در تراجم مذکور فعل "خلا" به معناي خلوت کردن ترجمه شده است ؛ در حالي که معناي تضميني همان تسليم شدن و زير بار رفتن است .
» سال اول آقاي مکارم در ترجمه معناي تضميني را در داخل کروشه بيان کرده اند که چندان مناسب شمارة دوم نيست ، اما آقاي مشکيني تضمين را در اين مورد رعايت نموده است .