Abstract:
پس از انقلاب مشروطه و مشکلات متعدد برخاسته از آن، درگیری های مختلفی در کشور روی داد که موجب تحلیل رفتن نیروی انقلاب مشروطه و ضعف روزافزون دولت ها و مجلس مشروطه گردید. این ضعف و ناتوانی در برابر مداخله نیروهای متخاصم در جنگ جهانی اول بیشتر نمود داشت و آشکارتر شد. سیاست های توسعه طلبانه متحدین و متفقین در ایران، مشکلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی فراوانی برای کشور ما به وجود آورد. پایان دوره نیابت سلطنت ناصرالملک، فضای نسبتا بازی به وجود آورد که احزاب و روزنامه ها را بر آن داشت که در مسائل داخلی و خارجی کشور نقش مهم تری ایفا نمایند. یکی از روزنامه های مهم آن زمان نشریه عصر جدید بود که توسط میرزا عبدالحمید خان ثقفی ملقب به متین السلطنه انتشار می یافت. این مقاله سعی دارد دیدگاه های آن نشریه را در مورد مجلس و کابینه های آن دوره مورد مطالعه قرار دهد و واکنش های این نشریه را نسبت به حوادث عصر خود بررسی نماید.
Machine summary:
این نکته در شمارهی ١١ نشریه به تاریخ ٢٣ محرم سال ١٣٣٣ به صراحت بیان می شود: «بنابراین ما وظیفه مهمه هیئت معظم دولت را در ضمن این یکی دو هفته که مجلس شورای ملی در حال تأسیس است منحصر و منحصر به این می دانیم که بدون فوت وقت بطرق معینه دیپلوماسی وضعیت ایران را بطوری که حقیقتا استقلال و تمامیت آن د آتیه تضمین شده باشد و نه بطوری که عملیات معاهده ١٩٠٧ به ما نشان داد، تعیین و تأمین نموده و فقط نتیجه را به نمایندگان ملت اطلاع داده و آنها را از این رهگذر آسوده خواطر [خاطر] کنند و الا اگر غیر از این رفتار شود و مجلس شورای ملی خود را مجبور به داخل شدن در این موضوع بداند ما نتیجه را یک اوضاع بسیار وخیمی حس کرده تصور می کنیم به طوری که مملکت از هر طرف دچار بحران گردد که منافع هیچ یک از مقامات ذینفع از داخل خارج مسلما یک چنین بحرانی را تقاضا ننماید (عصر جدید، ٢٣ محرم ٦:١٣٣٣).
روزنامه ی نوبهار که متعلق به ملک الشعرایبهار از نمایندگان دموکرات مجلس بوده و عملا از نظر سیاسی در نقطه ی مقابل دیدگاه های عصر جدید قرار داشته است ، در سرمقاله ی خود در شماره ی ١٥٩، ضمن یادآوری رفتار روس ها در ایران، خواهان روشن شدن وضعیت بی طرفی ایران می شود؛ در حالی که دیگر کشورها به آن احترام نمی گذارند: «پس چرا باید برخلاف انسان دوستی و انصاف پروری هر ساعت به حمله های تهلکه آمیز مصادف گردد؟ و بالاخره دولت ایران چرا نباید یک باره از این قید بی تکلیفی خلاص شود» (نوبهار،١٤ صفر ١:١٣٣٣).