Abstract:
هوش اخلاقی، توانایی درک درست از نادرست، داشتن اعتقادات قوی اخلاقی و رفتار در جهت صحیح است. با توجه به اهمیت تربیت هوش اخلاقی از مقطع کودکی و نیاز به اندازه گیری خط پایه، تدوین و اجرای برنامه های مداخله ای و در نهایت سنجش تاثیر برنامه ها در بهبود هوش اخلاقی کودکان هدف از پژوهش حاضر ساخت و اعتبار یابی پرسشنامه هوش اخلاقی کودکان بود. به این منظور از بین کودکان مراجعه کننده به مهدها و پیش دبستانی های شهر شاهرود تعداد 300 کودک با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب و به ابزارهای پژوهش پاسخ دادند. به منظور تعیین ساختار عاملی پرسشنامه از تحلیل عاملی و به منظور بررسی روایی همگرا و واگرا از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ بررسی شد. نتایج تحلیل عاملی همسو با مبانی نظری نشان داد پرسشنامه هوش اخلاقی کودکان (CMIQ)، از یک ساختار 6 عاملی شامل وجدان، خویشتنداری، همدلی، بردباری، عدالت و احترام برخوردار است. اعتبار همگرای CMIQ، از طریق اجرای همزمان آن با "پرسشنامه هوش هیجانی کودکان کجباف نژاد" و اعتبار واگرای آن از طریق "پرسشنامه مشکلات رفتاری کودکان پیش دبستانی شهیم"، بررسی و تائید شد. نتایج آلفای کرانباخ نیز نشان داد که CMIQ از ضرایب پایایی رضایت بخشی برخوردار است (پایایی کل برابر با 92/0) و می توان در پژوهش های روانشناختی به منظور سنجش هوش اخلاقی کودکان 4 تا 6 سال (مهد کودک و پیش دبستان) از آن بهره گرفت.
Machine summary:
نتایج تحلیل عاملی همسو با مبانی نظری نشان داد پرسشنامه هوش اخلاقی کودکان (CMIQ)، از یک ساختار ٦ عاملی شامل وجدان ، خویشتن داری، همدلی، بردباری، عدالت و احترام برخوردار است .
نتایج آلفای کرونباخ نیز نشان داد که CMIQ از ضرایب پایایی رضایت بخشی برخوردار است (پایایی کل برابر با ٠/٩٢)؛ بنابراین میتوان در پژوهش های روان شناختی به منظور سنجش هوش اخلاقی کودکان ٤ تا ٦ سال (مهدکودک و پیش دبستان ) از آن بهره گرفت .
پرسشنامه هوش اخلاقی کودکان ، خویشتن داری، همدلی، وجدان ، بردباری، احترام ، عدالت ، روایی، پایایی مقدمه ارزش های اخلاقی در کل زندگی افراد نفوذ دارند، به طوریکه میتوان گفت مقاصد، محتوا و روش شناسی تربیت بر مبنای آن ها بیان میشوند (حاجی ده آبادی، ١٣٧٩).
روانشناسان 1 برای تبیین افراد در عقل و استدلال و نیز عواطف و هیجان ، از واژه هایی مانند هوش بهر (IQ) و هوش هیجانی ٢ (ناظمی مقدم ، کدیور و عرب زاده ، ١٣٩٦) استفاده میکنند که در کنار این مفاهیم ، هوش معنوی ٣ (اسدی، دلاور و فرخی، ١٣٩٥) و هوش اخلاقی ٤ (بوربا، 5 ٢٠٠٥) در سال های اخیر توجه روان شناسان را به خود جلب کرده است .
به دلیل اینکه در پژوهش حاضر به دنبال ساخت و اعتباریابی پرسشنامه هوش اخلاقی کودکان بودیم و برای بررسی اعتبار سازه نیاز به اجرای تحلیل عاملی وجود داشت ، حجم نمونه ٣٠٠ نفر در نظر گرفته شد.
Moral intelligence: enhancing business performance and leadership success inturbulent times, New Jersey, Pearson education.