Abstract:
عدالت مفهومی اصیل است که تمامی مکاتب الهی و بشری با توجه به اهمیتش در مورد آن نظریه پردازی های متفاوتی کرده اند. در میان این مکاتب، مکتب اسلام به عنوان آخرین دین الهی که برنامه ای جامع برای سعادت بشر ارائه کرده است و منابع آن از کمترین تحریف برخوردار بوده اند از یک طرف و مکتب غرب که امروزه در بیشتر کشورهای توسعه یافته به عنوان مکتب فکری غالب پذیرفته شده است و مدعی به ارمغان آوردن سعادت برای انسان می باشد، نیز از طرف دیگر، نظریات فراوانی در باب حوزه عدالت ارائه داده اند. در همین راستا بررسی نظریات این دو طیف و مقایسه آن ها با یکدیگر می تواند به غنای بیشتر این حوزه فکری کمک نماید. این مقاله نیز سعی دارد تا با بررسی این دیدگاه ها به برخی از این تفاوت ها بخصوص در حوزه مبانی و بنیان های فکری پرداخته و قسمتی از این تفاوت ها را بیان نماید. نتایج این تحقیق نشان می دهد که مکتب اسلام و غرب حداقل در پنج حوزه فکری با هم تفاوت های بنیادین دارند.
Machine summary:
بررسی تطبیقی مفهوم عدالت اقتصادی - اجتماعی در اندیشه سیاسی اسلام و غرب سیداحسان علوی *٢/١آرزو آذری ** / دکتر علی اکبر ناجی میدانی *** چکیده عدالت مفهومی اصیل است که تمامی مکاتب الهی و بشری با توجه به اهمیتش در مورد آن نظریه پردازی های متفاوتی کرده اند.
در میان این مکاتب ، مکتب اسلام به عنوان آخرین دین الهی که برنامه ای جامع برای سعادت بشر ارائه کرده است و منابع آن از کمترین تحریف برخوردار بوده اند از یک طرف و مکتب غرب که امروزه در بیشتر کشورهای توسعه یافته به عنوان مکتب فکری غالب پذیرفته شده است و مدعی به ارمغان آوردن سعادت برای انسان می باشد، نیز از طرف دیگر، نظریات فراوانی در باب حوزه عدالت ارائه داده اند.
امـام علـی (ع )، اعمـال عدالت را بهترین روش برای جلب اعتماد مردم و حفظ صیانت از حمایـت هـای مردمـی توصـیه می نماید از منظر علی (ع )، جمال و آبـروی حاکمـان و پایـداری ملـت بـه رعایـت عـدالت اسـت (همان ، ج ٢: ٩٠) آن چنان عدالت در نظر آن امام همام معنا و مفهوم داشت که حضرت خطـاب به یکی از والیان خود فرمود«کار به عدالت کن و از ستم و بیداد بپرهیز که سـتم ، رعیـت را بـه آوارگی وا دارد و بیدادگری شمشیر در میان آورد» (شهیدی ، ١٣٧٣: ١٣٠٤) و یا در نامـه ای بـه زیاد بن ابیه که به جای عبدالله بن عباس به حکومت فارس و شهرهای اطراف آن منصوب کـرد فرمود «عدالت را بگستران و از ستم کاری و بیدادگری پرهیز کن .