Abstract:
احمد وائلی یکی از خطیبان و شاعران برجستة معاصر شیعی در عراق است. از عناصر مهم تصویرساز در شعر وائلی، کنایه و مجاز میباشد. وی گونههای مختلف کنایه و مجاز را در شعرش به کاربرده است هرچند که بَسامد کاربردی آن نسبت به دیگر صُور خیال اندک است. امّا آنچه که ملاحظه خواهیم کرد این است که وائلی، بهعنوان یک شاعر فرهیخته و آگاه، از تصاویر هنری کنایه و مجاز، جهت دفاع از حریم اهلبیت (علیهمالسّلام) و بیان ظلم و جور دشمنان ایشان و بهعنوان ابزاری در خدمت اندیشهها و پیامهای دینی خویش بهره گرفته است؛ از سوی دیگر تجلّی رویکردهای سیاسی و اجتماعی و نتایج فرهنگی در بطن اشعار و نیز استفاده از آیات، احادیث و حکمتهای روایی، اشعار وی را آکنده از معانی ژرف و پُر بار ساخته است. وی توانسته است با مهارت خاصی میان چالشهای موجود در جهان اسلام و اشعار خود، با زبانی خطابی، امروزی و شیوا در قالب شعر سنّتی، پیوندی مناسب و امروزی برقرار سازد. این پژوهش بر آن است تا با بهرهگیری از روش توصیفی-تحلیلی جلوههای مختلف تصویرگری در شعر دینی احمد وائلی، بر اساس عناصری چون، کنایه و مجاز را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد.
Machine summary:
اما آن چه که ملاحظه خواهیم کرد این است که وائلی، به عنوان یک شاعر فرهیخته و آگاه ، از تصاویر هنری کنایه و مجاز، جهت دفاع از حریم اهل بیت (علیهم السلام ) و بیان ظلم و جور دشمنان ایشان و به عنوان ابزاری در خدمت اندیشه ها و پیام های دینی خویش بهره گرفته است ؛ از سوی دیگر تجلی رویکردهای سیاسی و اجتماعی و نتایج فرهنگی در بطن اشعار و نیز استفاده از آیات ، احادیث و حکمت های روایی، اشعار وی را آکنده از معانی ژرف و پر بار ساخته است .
تصویر، در حقیقت ؛ رهایی از محدودیت های زمان و مکان است و یک عقدۀ عاطفی را در یک لحظۀ زمانی بیان میکند؛ بنابراین تنگنای قالب شعر ایجاد میکند که شاعر برای القای مفاهیم ، از خیال انگیزی شاعرانه که منجربه ایماژ (تصویر) در ذهن میشود بهره جوید؛ از این رو، یکی از مهم ترین ویژگیهای شعر، تصویرگری است ؛ زیرا تصویر شاعرانه ، به اشیاء تشخص میبخشد و باعث میشود موضوعات ذهنی و عاطفی مجسم گردند و خواننده بتواند به وسیلۀ جریانات پنهانی روح شاعر را در برخورد با اشیاء و مسایل هستی دریابد (مسبوق ، ١٣٩٠ش : ٢٠٣).
ضرورت و اهمیت تحقیق اهمیت و ضرورت این پژوهش از آن جهت است که با عنایت به جایگاه والای شعر در ادب عربی و دین اسلام به ویژه در مذهب شیعه ، بتواند مخاطبان خود با را یکی از شاعران متعهد شیعی معاصر آشنا سازد و از آنجا که کاربرد صور خیال در شعر دینی احمد وائلی از فراوانی و زیبایی شگرفی برخوردار است ؛ لذا سنجش تصاویر هنری در ابعاد کنایه و مجاز، افق هایی از خلاقیت و هنر شاعر را به روی خوانندگان میگشاید تا از این رهگذر بهتر بتوانند با تجربه های شعری و بیان ادبی او آشنا شوند.