Abstract:
چیستی گذشته جهان، یکی از پرسش های همیشگی انسان بوده است. قرآن کریم، بشر را در راه
رسیدن به حقایق جهان راهنمایی می کند. یکی از این حقایق،« پیشینه مادّه »است که آیات کریمه،
راه پژوهش در آن را نشان می دهد. آیه بیستم سوره عنکبوت، به شناخت زمین سفارش کرده تا راه
را برای شناخت پیشینه مادّه نشان دهد. بررسی تفاسیر و برخی از آیات و روایات همسو و نیز نگاهی
به دیدگاه اخترشناسان درباره پیشینه خلقت و «انفجار بزرگ» نشان می دهد که شناخت زمین،
راهکاری دست یافتنی برای شناخت پیشینه جهان بوده و شاید در مقایسه با فیریک نجوم, کم هزینه تر
و در دسترستر برای پژوهشگران همه کشورها باشد. شناساندن مسیری برای دسترسی آسان و
همگانی پژوهشگران به پاسخ این پرسش تاریخی، ویژگی این نوشتار است.
Machine summary:
بررسی تفاسیر و برخی از آیات و روایات همسو و نیز نگاهی به دیدگاه اخترشناسان دربارۀ پیشینۀ خلقت و «انفجار بزرگ» نشان میدهد که شناخت زمین، راهکاری دستیافتنی برای شناخت پیشینۀ جهان بوده و شاید در مقایسه با فیریک نجوم, کمهزینهتر و در دسترستر برای پژوهشگران همۀ کشورها باشد.
واژگان کلیدی آغاز آفرینش، آیۀ بیستم سورۀ عنکبوت، انفجار بزرگ, اعجاز علمی قرآن، معارف قرآن و حدیث درآمد چگونگی پیدایش جهان هستی و آغاز خلقت, از پرسشهای همیشگی بشر در درازۀ تاریخ بوده است.
نوشتار کنونی, دلالت آیۀ 20 سورۀ عنکبوت را بر شایستگی شناخت زمین بررسی کرده و آن را راهکاری در دسترس, برای شناخت پیشینۀ جهان و چگونگی آغاز آن میداند.
الف) تفسیر آیۀ بیستم سورۀ عنکبوت اشتیاق بشر برای آگاهی از چگونگی پیدایش جهان هستی و آغاز خلقت, پیشینهای دیرین دارد.
این در حالی است که زمین و طبیعت آن, در مقایسه با کیهان, به سادگی در دسترس پژوهشگران قرار دارد و ارزانترین بستر تحقیق برای آگاهی از چگونگی پیدایش جهان و عُمر آن است.
در این آیه نیز اشاره شده که افزون بر آفرینش زمین, مراحل آمادهسازی آن برای بهرهگیری بشر نیز پیش از پیدایش آسمانهای هفتگانه بوده است.
حتّی با نپذیرفتن دلالت آیۀ 20 سورۀ عنکبوت بر راهگشایی مطالعات شناخت زمین برای یافتن پیشینۀ جهان, متون همسو بر تقدّم خلقت زمین و جدابودن آفرینش آن از آسمان دلالت دارد.
متون قرآنی و حدیثی دیگر از تقدّم آفرینش زمین بر آسمانها سخن گفته و این حقیقت نشان میدهد که گزارش چگونگی خلقت و آغاز آن بر جبین زمین, نگاشته شده است.