Abstract:
پوشاک از نمودهای عینی فرهنگ هر جامعهای به شمار میرود. بناهای مذهبی امامزادهها مملو از نقوش تزیینی پرباری است، که به سبب برخورداری از طرحهای هنری و نقوش نمادین، میتواند در طراحی پوشاک زنانه مورد استفاده قرار گیرد. در عین حال میتواند الگو و کمکی برای ایجاد و توسعه اشتغال و پیشرفت اقتصادی کشور باشد. بنابراین توسعهی فرهنگ کارآفرینی در سطح جامعه اهمیت پیدا میکند. این مقاله، کوششی است برای مطالعه، شناخت هویت و ویژگیهای بصری و ریشههای اعتقادی و مفاهیم پنهان و نمادین نقوش سنتی شهرستان دماوند و کارآفرینی و کاربرد آنها در طراحی پوشاک زنانه. روش انجام تحقیق بر مبنای ماهیت توصیفی- تحلیلی بوده است و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت ترکیبی (کتابخانهای و میدانی) مورد استفاده قرار گرفته است. ابزارگردآوری دادهها، شامل: مشاهده، دوربین (عکاسی و فیلمبرداری)، اسکنر، اینترنت و فیشبرداری است. جامعه آماری این پژوهش، پنج امامزاده شهرستان دماوند استان تهران است و روش نمونهگیری به شکل انتخابی است. پنج نقش شاخص را از مجموعه نمونههای مورد مطالعه انتخاب و سپس برای هریک نمونههای تصویری و سه نمونه طراحی پوشاک زنانه (مانتو، کیف و کفش) با الهام از نقوش سنتی امامزادههای این شهرستان ارائه شده است. نتایج حاصل از این مطالعه، گویای آن است که منطقه مورد مطالعه، بهعنوان بخشی کوچک از پهنه فرهنگی ایران، توانایی ارائه نمونههای کاربردی نقوش را در حد گستردهای در خود دارد و طراحی پوشاک نیز قابلیت ترکیب و تغییر را دارا میباشند و قابل تعمیم به دیگر مناطق کشور و حوزههای فرهنگی هستند.
Machine summary:
سال ششم ، شماره دوازدهم ، پاييز و زمستان ١٣٩٧ کارآفريني و تقويت الگوهاي پوشاک زنانه اسلإمي ـ ايراني / عطيه يوزباشي ، سميه رسولي پور در اين ميان ، معماري بناهاي امام زاده هاي شهرستان دماوند مستثني نبوده و داراي نقوش تزيين متنوعي هستند که ميتوان در چهار دسته طبقه بندي شان کرد: نقوش گياهي ، نقوش هندسي ، نقوش حيواني و خط نگاره ها.
پژوهش حاضر درصدد آن است که با مطالعه و بررسي جايگاه نقوش در شکل گيري هنر اسلامي ـ ايراني و مطالعۀ مفهومي ، بصري و نمادين نقوش سنتي امام زاده هاي شهرستان دماوند و با استفاده از تنوع آن ها، به خلق الگويي مناسب در توليد پوشاک زنانه اسلامي ـ ايراني و ايجاد کارآفريني اقدام کند.
انجام و به فرجام رساندن اين مسئوليت ، نيازمند آگاهي تاريخي به فضاي شکل گيري هنرهاي سنتي ايران و سير تحول يا جدايي آنها تا کارآفريني و تقويت الگوهاي پوشاک زنانه اسلامي ـ ايراني با الهام از نقوش سنتي شهرستان دماوند دوفصلنامه علمي ـ پژوهشي مطالعات الگوي پيشرفت اسلامي ايراني روزگار کنوني و به اجرادرآوردن اين ايده ها نيازمند استفاده از افرادي کارآفرين است .
کارآفريني و تقويت الگوهاي پوشاک زنانه اسلامي ـ ايراني با الهام از نقوش سنتي شهرستان دماوند دوفصلنامه علمي ـ پژوهشي مطالعات الگوي پيشرفت اسلامي ايراني قالب ها و الگوهاي مشترک پوشش ظاهري زنان با توجه به هويت فرهنگي جامعه ما کاملا تعريف شده و داراي مصاديق محدود است و استفاده از آن ها در نقاط شهري و مناطق غيربومي متداول است .