Abstract:
قرآن، کلان متنی است با ویژگیهایی منحصر به خودش؛ با بیانی فصیح و بلاغتی در خور تأمّل؛ از همینروست که منبع الهام و استخراج قواعد بلاغت نیز قرار میگیرد. از دیگر سو، از آنجا که این کتاب آسمانی به تناسب فهم مخاطبهای خود، چشمانداز و افقهای گوناگونی را برایشان میگشاید، نقطهی عزیمت و آبشخور توجّه به تفسیر و تأویل در عالم اسلام محسوب میشود. لذا مترجم و مفسّر این متن باید از شایستگیها و بایستگیهای لازم علمی و آگاهی کافی بر ظرایف زبانی و علوم بلاغی برخوردار باشد؛ و فقدان تسلّط کافی بر موارد یاد شده و عدم برخورداری از دانش چگونگی نطق به الفاظ قرآن و مدلولات و احکام فردی و ترکیبی و معانی در آن الفاظ و... سبب نقص در ترجمه و تفسیر درست و دقیق آیات خواهد شد. این پژوهش که به شیوهی توصیفی ـ تحلیلی (و با بهرهگیری از ابزار کتابخانهای نوشته شدهاست، میکوشد تا ضمن تشریح شیوهی صحیح نقد، با تکیه بر موضوع «حصر و قصر» (شاخهای از علم معانی)، به بررسی و مقایسهی پنج ترجمه از سور مکی بپردازد. بر اساس این واکاوی و قیاس، ابتداء به فهم دقیقتری از آیه مورد نظر برسیم ،و در نهایت میزان رعایت مترجمان متقدم و متأخر (طبری، رازی، فولادوند، مکارم و انصاریان) در بحث حصر مشخص میگردد.
The Qur'an is a large text with its own unique characteristics; With an eloquent and eloquent expression worthy of reflection; That is why it is the source of inspiration and extraction of the rules of rhetoric. On the other hand, since this divine book opens various perspectives and horizons for them in proportion to the understanding of its audience, it is considered as a point of departure and a source of attention for interpretation in the Islamic world. Therefore, the translator and interpreter of this text must have the necessary scientific competencies and sufficient knowledge of linguistic subtleties and rhetorical sciences; And the lack of sufficient mastery over the mentioned cases and lack of knowledge of how to pronounce the words of the Qur'an and the meanings and individual and compound rules and meanings in those words, etc. will cause a defect in the correct and accurate translation and interpretation of the verses. This research, which is written in a descriptive-analytical manner (using written library tools) , tries to explain the correct method of critique, relying on the subject of "exclusion and Qasr (a branch of semantics) , to compare and contrast five translations of Surah Makki. Based on this analysis and analogy, let us first get a more accurate understanding of the verse in question, and in The degree of observance of the early and later translators (Tabari, Razi, Fooladvand, Makarem and Ansarian) is determined in the discussion of the siege.
Machine summary:
شرح : در این آیه محصور (ما) بر اساس حقیقت و واقع ویژه محصور علیه (له ) گردیده به گونه ای که از آن مقصور علیه به هیچوجه به دیگری تجاوز نمیکند تحلیل : آیه آرامش کائنات را مرهون خداوند قرار داده است که انصاریان با لفظ سیطره اختصاص را نشان داده است اما طبری و ابوالفتوح و مکارم و فولاوند در ترجمه آن ها هیچگونه حصری دیده نمیشود شاید دلیل آن این است که این نوع 3 حصر همانطوریکه در فصل ٢ بیان شده از فحوای کلام فهمیده میشود و آن ها معتقد به حصر در آیه نبوده اند.
١ -و تقدیم المجرور للدلالۀ علی الحصر، و هو حصر الساکنات فی کونها له لا لغیر التحریر و التنویر ٣٥/٦ ٢ -علوم بلاغت در نهج البلاغه ص ٨٥ ٣ - شرح داده ، فصل ٢ ص ٥٤ طریق حصر: حرف نفی و استثناء (فلا کاشف له إلا هو) نوع حصر: حقیقی از نوع صفت بر موصوف و محصور علیه هو و محصور کاشف شرح : با توجه به ابتدای آیه بر اساس واقعیت محصور ( کاشف )ویژه ذات مقدس الله شده است زیرا هیچ کس توانایی برطرف کردن آسیب و گزند از طرف خدا را ندارد در نتیجه نوع حصر حقیقی میباشد ترجمه : اگر خداوند به تو آسیب و گزندی بزند هیچ کس جز او نمیتواند آن را برطرف کند و اگر خیری رساند، پس او بر هر کاری توانا است .