Abstract:
چکیده مقاله حاضر با هدف تبیین و شاخصبندی موضوع ولایت فقیه با تأکید بر اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) است. بر اساس الگوی تقسیم سه بُعدی اسلام و چهارچوب اندیشه سیاسی حضرت امام، موضوع ولایت فقیه به سه قسم فلسفه سیاسی، اخلاق سیاسی و فقه سیاسی تقسیم شد. مسأله اصلی مقاله این است که موضوع ولایت فقیه دارای چه مباحث و شاخصهای مهمی است تا در سنجش از آنها استفاده شود؛ از نتایج پژوهش حاضر استخراج و معرفی 33 شاخص در ابعاد مختلف موضوع ولایت فقیه است؛ از یافتههای دیگر تحقیق، وجود رابطه منطقی بین سه قسم مذکور است؛ یعنی نقص و کمال هر بُعد در ابعاد دیگری مؤثر است.
Abstract This article aims to explain and index the issue of Velayat-e faqih with emphasis on political thought of Imam Khomeini (RA). Based on the three-dimensional division of Islam and the framework of political thought of Imam, the issue of Velayat-e Faqih was divided into three parts: political philosophy, political ethics, and political jurisprudence. The main issue of the paper is that the issue of Velayat-e faqih has some important points and indexes to use in measuring them; from the results of this study, we have extracted and introduced 33 indicators in various dimensions of the issue of Velayat-e faqih; from other findings Research is the existence of a logical relationship between the three abovementioned, that is, the imperfection and perfection of each dimension in other dimensions is effective.
Machine summary:
در این راستا و با روش توصیفی-تحلیلی ماهیت و ادلّه ولایت فقیه، وجوب تشکیل حکومت اسلامی بر فقها، فضایل و رذایل اخلاق سیاسی ولی فقیه، شرایط، وظایف و اختیارات ولی فقیه مورد بررسی قرار گرفت.
ولایت مطلقه فقیه در نظر امام خمینی به معنای ولایتِ فقیهِ جامع شرایط و مورد قبول عموم مردم برای تبیین و اجرای همه احکام اسلام است.
از این دیدگاه، فقیه جامع شرایط پس از تشکیل حکومت، همان ولایتی را که رسول الله(ص) در امر اداره جامعه داشت، دارا میباشد (امام خمینی، 1378ب: ص40؛ همان، 1378الف: ج20: ص452 و ج10: ص 308) تا بتواند به وظایف خود، در اجرای احکام الهی و استقرار نظام اجتماعی عادلانه، عمل نماید.
حفظ این نظام با اجرای مجموعه قوانین و احکام الهی و با تشکیل حکومت اسلامی و حاکمیت ولی فقیه امکانپذیر است (امام خمینی، 1365: ص 23؛ همان، 1378ب: ص17،20-21).
امر ولایت و رهبری جامعه اسلامی در عصر غیبت به فقیه جامع شرایط به عنوان نائبان امام معصوم(ع) واگذار شده است، چون وی صالحترین فرد برای اجرای احکام الهی و استقرار نظام اجتماعی عادلانه در عصر غیبت است (اکبری معلم، 1393الف: ص129).
2, ولایت فقیه یعنی فقیه جامع شرایطی که منصوب خدا است، مورد قبول مردم قرار گرفته و با تشکیل حکومت به اداره جامعه و اجرای احکام الهی و برقراری نظام عادلانه اجتماعی اسلام میپردازد.
8, ولایت مطلقه فقیه به معنای ولایتِ فقیه جامع شرایط و مورد قبول مردم برای اداره جامعه و اجرای احکام الهی است و از همه اختیارات و وظایف پیغمبر(ص) و امامان معصوم(ع) در مسائل حکومتی برخوردار است.