Abstract:
آدمیان از آن جهت که همواره تصویر خود را در آیینهی «دیگری» جستجو میکنند، برای شناخت خویش و «دیگری»، به سفر میروند. در میان این سیاحتگران، کم نیستند ادیبان و اندیشهگرانی که ماحصل تجربیات سفرهای خود را در قالب سفرنامهها ارائه کردهاند. آثار سفرنامهای این سفرنامهنویسان که به نوعی سفیران فرهنگی در میان ملل مختلف هستند، نقطهی تلاقی و مواجههی دو دنیای «خودی» و «دیگری» به شمار میرود. از این رو، بررسی تصویرشناختی آثار سفرنامهای بازنمایی زوایای پنهان روابط «خودی» و «دیگری» را ممکن میسازد. جلال آلاحمد در سفر امریکا (1380) در هیئت «دیگری» سرزمین میزبان را به نظاره مینشیند و از عرصهی سیاست، فرهنگ و هنر گرفته تا روابط بیناانسانی را به بوتهی نقد و تحلیل میآورد. ما در این مقاله با تکیه بر مفهوم «دیگربودگی» که از خرده نظریههای مطالعات پسااستعماری به شمار میرود، درصدد خواهیم برآمد که آخرین سفرنامه جلال آلاحمد را با رویکرد تصویرشناختی مورد بررسی قرار دهیم. همچنین مقاله حاضر در جستجوی تبیین این مسأله نیز خواهد بود که چگونه آلاحمد در این سفرنامه توجیهات، مصادیق و مثالهای فراوانی برای تأیید آراء نظریاش دربارهی «غرب» که عمدتاً در کتاب غربزدگی (1341) بیان شدهاند، ارایه کرده است.
The human beings search always their image in the mirror of "Others". Among these Globe trotters, there are a lot of writers who have presented the result of their experiences in their logbooks. The works of these travelers, who are considered as cultural ambassadors, is the point of an intersection of two worlds of "self" and "other". Hence, the study of literary image represented in itinerary works, reveal the hidden aspects of relation between "self" and "other". In his The Journey To The U.S.A (1380), Jalal Al-e Ahmad speculates as an "other" the host country and analyzes the politic, cultural and artistic considerations. In this paper, we rely on the concept of "otherness" which is a sub-theory of postcolonial studies and we sought to study the latest itinerary work of Jalal Al-e Ahmad. The paper will also seek to explore the question of how Al-e Ahmad in this itinerary work found the explanations and plenty of examples to confirm his theory on "the West" mainly presented in the Westernization (1341).
Machine summary:
همچنين مقاله حاضر در جستجوي تبيين اين مسئله نيز خواهد بود که چگونه آل احمد در اين سفرنامه توجيهات ، مصاديق و مثال هاي فراواني براي تأييد آراي نظري اش دربارة «غرب » که عمدتا در کتاب غربزدگي (١٣٤١) بيان شده اند، ارايه کرده است .
مقالۀ حاضر با رويکرد تصويرشناختي و با التفات به نظريۀ «ديگربودگي Otherness»، آخرين سفرنامۀ جلال آل احمد، سفر امريکا را مورد بررسي قرار مي دهد و درصدد پاسخ به اين پرسش برمي آيدکه آل احمد به عنوان نظريه پرداز ايراني «غرب زدگي » در مواجهه با کليت جغرافيايي ، فرهنگي و اجتماعي «غرب » توصيف شده در اين سفرنامه ، بر چه مسائلي انگشت تأکيد نهاده است ؟ پيشينۀ پژوهش جستارها و پژوهش هاي صورت گرفته در بارة ادبيات سفر، طيف وسيعي از تاليفات و آثار نويسندگان ، مردم شناسان و جامعه شناسان را تشکيل مي دهد.
بر همين اساس بسياري از روشنفکران جهان غرب و شرق در سفرنامه هاي خود همواره در پي شناخت خويش و ديگران و برقراري ارتباط و همکنشي سازنده ميان «خودي » و «ديگري » بوده اند.
اين توجيه به ديگر سفرنامه هاي جلال نيز قابل تعميم است ، با اين تفاوت که در اين تک نگاري ها، آل احمد در سرزمين خودي و در مقابل مردماني از جنس خويش قرار مي گيرد، حال آن که در سفرهايش به فراسوي مرزها همواره ، «خودي » را در مقابل «ديگري » مي بيند و در نظر مي آورد.