Abstract:
ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺴﺘﺮی ﻣﻬﻤﯽ ﺑﺮای ﺗـﺄﻣﯿﻦ ﻧﯿﺎزﻫـﺎی ﻣـﺎدی و ﻣﻌﻨـﻮی از ﺟﻤﻠـﻪ ﺗـﺄﻣﯿﻦ اﻣﻨﯿﺖ و آراﻣﺶ رواﻧﯽ و ﭘﺮورش ﻧﺴﻞ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻬﺖ اﺳﻼم ﺧﺎﻧﻮاده ﺳـﺎﻟﻢ را زﯾﺮﺑﻨﺎی رﺷﺪ ﻣﻌﻨﻮی و رواﻧﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮی ﻣﯽ داﻧﺪ؛ اﻣﺎ اﻣﺮوزه ﺗﺤـﻮﻻت اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ، ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﻋﻠﻤﯽ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در زﻣﯿﻨﻪ رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ، ﺳﻨﺖ ﻫـﺎی اﺻـﯿﻞ و ﻧﻬﺎدﯾﻨـﻪ ﺷـﺪه، ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎ را ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺧﻮد ﻗﺮار داده اﺳﺖ. ﮔﺴﺘﺮه ﻋﻤﻞ اﯾﻦ رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻧـﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﭼـﻮن ﺳﯿﺎﺳـﺖ و اﻗﺘﺼـﺎد، ﺑﻠﮑـﻪ ﻋﻘﺎﯾـﺪ و ﻓﺮﻫﻨـﮓ ﺑـﻮﻣﯽ و ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺟﻮاﻣﻊ را ﻧﯿﺰ در ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. از اﯾﻦ رو ﺗﺤـﻮل در ﺳـﺒﮏ زﻧـﺪﮔﯽ، ﺗﻐﯿﯿـﺮ ﺑﺎورﻫﺎ، ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺷﺪن ﺿﺪ ارزش ﻫﺎ ﺑﺎ ارزش ﻫﺎ، ارﺗﺒﺎط ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮕﯽ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد رﺳﺎﻧﻪ ﻫـﺎ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ. در ﻋﺼﺮ رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ، رﮐﻦ ﻣﻬﻤﯽ ﭼﻮن ﺧﺎﻧﻮاده ﻧﯿـﺰ ﺑـﺮای ﺳـﺎزﮔﺎری ﺑـﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﺟﺪﯾﺪ و ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻋﻘﺐ ﻧﻤﺎﻧـﺪن از ﺗﺤـﻮﻻت ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﻣﺠﺒـﻮر ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻬﻤﯽ را در ﺧﻮد اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ؛ اﻣﺎ اﯾـﻦ ﺗﻐﯿﯿـﺮات ﻫﻤﯿﺸـﻪ در ﺟﻬـﺖ ﻣﺜﺒـﺖ ﻧﯿﺴﺖ و اﻏﻠﺐ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ آﺳﯿﺐ ﻫﺎﯾﯽ ﭼﻮن ارﺗﺒﺎط ﻧﺎﻣﺸﺮوع، ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی، ﮔـﺮاﯾﺶ ﺑـﻪ ﺧﺮاﻓﺎت و ﺑﺪﻋﺖ ﻫﺎ و ﻣﺪﮔﺮاﯾﯽ را ﺑﻪ وﺟﻮد آورد، ﻟﺬا ﺿﺮوری اﺳﺖ اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮاده ﻫـﺎ ﺑﺎ ﺟﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎی ارﺗﺒﺎط و اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت و ﻓﺮﻫﻨﮓ آﺷﻨﺎ ﺑﻮده و ﮐﺎرﮐﺮدﻫـﺎی ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﯽ آن را ﺑﻪ درﺳﺘﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺑﺎورﻫـﺎ و ارزش ﻫﺎی دﯾﻨﯽ ﺧﻮد، اﻧﺘﺨﺎب دوﺳﺘﺎن ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ، ﺣﻀﻮر در ﻣﮑﺎن ﻫـﺎی ﻣـﺬﻫﺒﯽ، ﭘـﺮ ﮐﺮدن اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ ﺑﺎ ﺗﻔﺮﯾﺤﺎت ﺳﺎﻟﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻨﺮ، ورزش، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و اﻧﺘﺨﺎب رﺳـﺎﻧﻪ ای اﺧﻼﻗﯽ و ﺳﺎﻟﻢ، ﺳﻼﻣﺖ ﻓﮑﺮی ﺧﻮد و اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮاده را ﺗﺜﺒﯿﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ.
Machine summary:
در عصر رسانهها، رکن مهمی چون خانواده نیز برای سازگاری با شرایط جدید و به اصطلاح عقب نماندن از تحولات جامعه مجبور خواهد بود تغییرات مهمی را در خود ایجاد کند؛ اما این تغییرات همیشه در جهت مثبت نیست و اغلب میتواند آسیبهایی چون ارتباط نامشروع، پرخاشگری، گرایش به خرافات و بدعتها و مدگرایی را به وجود آورد، لذا ضروری است اعضای خانوادهها با جدیدترین ابزارهای ارتباط و انتقال اطلاعات و فرهنگ آشنا بوده و کارکردهای مثبت و منفی آن را به درستی تحلیل و بررسی کنند.
از آنجا که انسان موجودی است که ناگزیر در طول زندگی خود ارتباطات اجتماعی دارد، بنابراین نمیتواند جلوی پیشرفت فرهنگ و تمدن بشری بایستد و به طور کل وسایل ارتباط جمعی را کنار بگذارد تا از رفتارهای انحرافی در امان باشد؛ لذا خانواده به عنوان مهمترین هسته و اساس اجتماع میتواند از رهگذر تدین به دین الهی، به تبیین آسیبهای فرهنگی، اعتقادی، اخلاقی و رفتاریِ وسائل جمعی پرداخته، و با ارائه راهکارهای مناسب، نقش مؤثری در کاهش آسیبهای رسانه ایفا کند.
(کامرانفنی، سادات، ج۸، ۱۳۸۹، ص۳۶۹) در مجموع میتوان گفت دین مجموعهای از احساسات و باورها و ارزشها و عقاید و رفتاری است که از طرف شارع مقدس برای مردم معرفی شده و یکی از راههای نشر و انتشار معانی بلند دین، تبدیل این یافته به زبان رسانه است؛ لذا وسائل ارتباط جمعی تلاش میکنند تا پیامهای خود را در قالب جذاب با کارکردهای مناسب آموزشی، خبری، تفریحی، تبلیغی به مخاطبان خود القا کنند.