Abstract:
در تاریخ اساطیری ایران، نخستین آفریده مادی آسمان است که اور مزد به یاری او شادی را
میآفریند. حضور یک زن نمادین در آسمان ( ناهید) که در ادب فارسی مظهر شادی و طرب
است.این باور را در ذهن متبادر میکند که میان مظاهر طبیعت، زن و شادی پیوندی وجود داشته
است. به علاوه ایرانیان زمین را یکی از امشاسپندان مقدس میدانند که با ویژگی تانیث خلق شده
است و در واقع حکم دختر اهورا مزدا را دارد و برگزاری جشنها و آیینهای خاص زمین به نوعی
احترام به این مادر اساطیری است. در مراسم سال نو که آغاز طبیعت است خدابانوی زمین به همه
چیز زندگی میدهد و مردم را برای برگزاری مراسم سرور همگانی آماده میکند. لذا قدرت زایش
و باروری زمین و وجود ایزد بانوانی با مظاهر قدرت, حاصلخیزی، باروی عشق و شادی تحت
نامهای خاص در اساطیر جوامع کهن این پیوند را مستحکم تر میکند.
Machine summary:
به علاوه ايرانيان زمين را يکي از امشاسپندان مقدس ميدانند که با ويژگي تانيث خلق شده است و در واقع حکم دختر اهورا مزدا را دارد و برگزاري جشن ها و آيين هاي خاص زمين به نوعي احترام به اين مادر اساطيري است .
لذا قدرت زايش و باروري زمين و وجود ايزد بانواني با مظاهر قدرت ، حاصلخيزي، باروري، عشق و شادي تحت نام هاي خاص در اساطير جوامع کهن اين پيوند را مستحکم تر ميکند.
در اين مقاله به سئوالات زير پاسخ داده شده است : جايگاه خدابانوان در اســطوره هاي ملل کهن و نقش آنان در بقاي جامعه چه بوده اســت ؟ خدابانوان در خلق شــادي چه نقشي داشته اند ؟ در مبحث اسطوره شناسي ايران زنان چه ويژگي هايي داشته اند ؟ آيا شادي عنصري زنانه است ؟ پيشينه تحقيق تقدس زن بيشتر از جنبه داشتن احساسات و عواطف مادرانه و نقش او در جوامع سياســي، فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي موضوع اکثر پژوهش ها بوده است .
به گفته ابوريحان " اين عيد به زنان اخصاص داشــت و چون زنان بر شــوهران خود مســلط بوده اند و از آنها آرزو ميخواستند و هديه ميگرفتند به مرد گيران يا مزدگيران شهرت يافته است " ( بيروني، ١٣٠:١٣٧١ ) جشــن آبانگان نيز در آبان روز ( دهم آبان ) برگزار ميشــده اســت يکي از مهم ترين جشــن هاي ايرانيان باســتان بوده که به آناهيتا ايزد بانوي آب تعلق داشته است .