Abstract:
این پژوهش با هدف بررسی میزان استفاده وبسایت کتابخانههای مرکزی دانشگاههای تابع وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری از عناصر فرادادهای و مقایسه آن با عناصر استاندارد هسته دوبلین انجام شده است. در این پژوهش که از نوع پیمایشی تطبیقی است در مجموع، صفحه خانگی40 وبسایت کتابخانه دانشگاهی مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از مرورگر اینترنت اکسپلورر و مشاهده Source از طریق منوی View، عناصر فرادادهای صفحه اچ.تی.ام.ال هر یک از وبسایتها استخراج شد و در سیاهه وارسی تهیهشده منظور گردید. سپس، با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی و درصد و میانگین) به تجزیه و تحلیل دادهها پرداخته شد. یافتههای پژوهش نشان داد هیچیک از وبسایتها از عناصر فرادادهای هسته دوبلین استفاده نکردهاند و در طراحی تمام این وبسایتها از فرادادههای عام زبان نشانهگذاری فرامتن استفاده شده است. در میزان استفاده از عناصر فرادادهای، وبسایت کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد و علم و صنعت ایران با 57% در رتبه اول و دانشگاه شهید بهشتی با 49% در رتبه دوم و دانشگاه بینالمللی امام خمینی نیز با 40% در رتبه سوم قرار داشت. همچنین، رویکرد طراحان صفحات وب نیز با استفاده از جدول انطباق میان عناصر فرادادهای عام و هسته دوبلین مشخص گردید که عبارت بودند از: توجه به محتوای منبع در رتبه اول و توجه به ساختار فیزیکی در رتبه دوم و مالکیت حقوقی وبسایتها نیز در رتبه سوم
This research has been carried out with the aim of studying the web sites of central libraries of universities subordinate to the Ministry of Science, Research and Technology usage of metadata elements and its comparison with Dublin Core standard elements. This study was a comparative survey, in which 40 websites of academic library by using Internet Explorer browser. Then the HTML pages of these websites were seen through the Source of View menu, and metadata elements of each websites were extracted and entered in the checklist. Then, with using descriptive statistics (frequency, percentage and mean) analysis of data was discussed. Research findings showed that the reviewed websites did not use any Dublin Core metadata elements, general metadata Markup language used in design of all websites, the amount of metadata elements used in website, Central Library of Ferdowsi University of Mashhad and Iran Science and Industries with 57% in first ranked and Shahid Beheshti University with 49% in second ranked and the International University of Imam Khomeini with 40% was in third ranked. The approach to web designers was determined too that as follows: the content of source in first ranked and attention to physical appearance source in second ranked and also ownership of source in third position.
Machine summary:
تعيين عناصرفراداده اي به کارگرفته شده دروب سايت کتابخانه هـاي مرکـزي دانشـگاه هـاي وابسته به وزارت علـوم نشـان خواهـد داد کـه وضـعيت بـه کـارگيري عناصـر فـراداده اي و ميـزان استاندارد بودن اين عناصر در وب سايت هاي موجود چگونه است ؟ اين پژوهش در نظر دارد تـا بـا تعيين ميزان استفاده وب سايت کتابخانه هاي مرکزي دانشـگاه هـاي کشـور از عناصـر فـراداده اي و 104 مقايسـه آن بـا عناصـر هسـته دوبلـين ، بـه روشـن کــردن رويکـرد طراحـان وب سـايت هـاي ايـن کتابخانه ها در استفاده ازروش هاي نوين به طراحي و سامان دهي منابع خود بپردازد.
نادي راوندي (١٣٨٨) نيز در پژوهشي با عنوان "مقايسه عناصر فراداده اي به کـار گرفتـه شـده در وب سايت کتابخانه هاي ديجيتالي در ايران با استاندارد دوبلين کور"به اين نتيجه مـيرسـد کـه هيچ کدام از کتابخانه ها از طرح هاي فراداده اي خاص در طراحـي وب سـايت و سـازماندهي منـابع خود بهره نگرفته اند، اما همه ٨کتابخانه جامعه پژوهش از عناصر فراداده اي عام (ابربرچسـب هـاي زبان اچ .
عناصرفراداده اياستفاده شده دروب سايت کتابخانه هايمرکزيدانشگاه هايوابسته به وزارت علوم کشور (رجوع شود به تصویر صفحه) با توجه بـه داده هـاي جـدول ٢، برچسـب هـاي ويژگـي نـام بيشـترازبرچسـب هـاي HTTP EQUIVEبه کار برده شده اند وعناصربه کاررفته به تفکيک ، نام وب سـايت کتابخانـه هـاي مرکـزي دانشگاه هاي وابسته به وزارت علوم را نمايش مـي دهنـد.
بـا جمـع بنـدي عناصـر مربـوط بـه جنبـه مديريت مالکيت فکري و حقوق با استفاده از جدول ٤،ميـزان گـرايش وب سـايت هـاي کتابخانـه هـاي مرکزي دانشگاه هاي تابع وزارت علوم نسبت به اين عناصر مشخص گرديد.