Abstract:
آسیب پذیری را می توان نقص ذاتی در ابعاد ویژه محیط شهر دانست که طبق ویژگی های بیولوژیکی و مشخصه های طراحی آن مستعد آسیب است. بررسی ساختار های شهر و ریز پهنه بندی آسیب پذیری آن از منظر پدافندغیرعامل، گامی به سوی چشم انداز آینده شهر ایمن است. مسئله پژوهش حاضر آسیب پذیری در ساختارهای شهری از منظر پدافند غیرعامل ،و رویکرد مورد انتظار، مدل سازی جهت شناسایی این زیرساخت ها است. قلمرو مطالعه حاضر، شهر ایلام در مرکز استان ایلام و به عنوان مرکز پشتیبان جنگ و شهر درگیر جنگ است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر رویکرد مطالعات مکانی- مدلی است .در این مطالعه شاخص ها در قالب 10 دسته شناسایی شد و با استفاده از تحلیل ترکیبی AHPFUZZY-GIS وزن دهی و نقشه های فواصل برای آن ها طراحی و با استفاده از ابزار Inverse Distance Weighting استاندارد سازی شد. برای توزیع فضایی و بررسی آسیب پذیری پدافندی از ابزار FUZZY OVERLAY در نرمافزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج نشان می دهد درمیان شاخص های مورد مطالعه، مراکز انتظامی و انبار با وزن 0.116 و 0.113 به عنوان مهم ترین شاخص در زمینه پدافند غیرعامل شناسایی شدند. دربخش پهنه بندی ساختاری این شهر بیشترین بخش هایی که مورد خطر تهاجم در حمله هوایی قرار داشته و در وضعیت کاملا آسیب پذیر قرار داشتند عبارت اند از : مراکز انبار28/41 ، مراکز مسکونی 29/84 ، مراکز تجاری38/62 ، مراکز اداری32/35 ، پایانه 100 ، مراکز بهداشتی و در مانی 100 ، مذهبی27/18 ،انتظامی 100، آموزشی 28/39 و راه های شریانی شهر38/33. با توجه به نتایج باید گفت که وضعیت شهر ایلام از منظر پدافند غیرعامل بخصوص برای حمله هوایی بسیار نامناسب است و در صورت هرگونه حمله این شهر با مشکل جدی رو به رو خواهد بود.
Vulnerability can be considered an inherent defect in the special dimensions of the city environment, which is prone to damage according to biological characteristics and design characteristics. Examining the structures of the city and detailing its vulnerability from the perspective of passive defense is a step towards secure future for the city. The problem of the present study is vulnerability in urban structures from the perspective of passive defense, and the expected approach is modeling to identify these infrastructures. The territory of the present study is Ilam in the center of Ilam province and as a support center for war and the city involved in the war. This research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical methodology and is based on the approach of spatial-model studies. In this study, the indicators were identified in the form of 10 categories and using AHPFUZZY-GIS weighting and distance maps. They were designed and standardized using the Inverse Distance Weighting tool. FUZZY OVERLAY tools have been used in ArcGIS software for spatial distribution and defensive vulnerability testing. The results show that among the studied indicators, law enforcement centers and warehouses with weights of 0.116 and 0.113 were identified as the most important indicators in the field of passive defense. In the structural zoning section of the city, the most vulnerable areas to air strikes and were in a highly vulnerable position are: 41/28 warehouse centers, 84/29 residential centers, 62/38 commercial centers, and 35/32 administrative centers. , Terminal 100, health centers in Mani 100, religious 18/27, disciplinary 100, educational 28/39 and arterial roads of the city 38/38. According to the results, the situation of Ilam city is very unsuitable from the point of view of passive defense, especially for air strikes and in case of any attack, this city will face serious problem.
Machine summary:
واژگان کليدي: آسيب پذيري، ساختار، پدافندغيرعامل ، حمله هوايي، ايلام طرح مسئله : انسان ها از آغاز آفرينش تاکنون همواره با انواع آسيب ها، جنگها و تهاجم روبرو بوده و از اين رو آسيب هاي جاني و مالي زيادي به آنها وارد شده است به همين دليل جوامع مختلف پيوسته به دنبال کشف و ابداع راه حل هايي بوده و هستند تا بتوانند آسيب هاي ناشي حوادث غيرمترقبه و جنگ ها را به گونه اي کنترل نموده يا به حداقل رسانند (عليزاده ،١٣٩٥: ١٥) در دنياي پرتلاطم و مخاطره که از گذشته هاي دور تا حال حاضر فرا روي انسان قرار داشته است ، نياز به تأمين آسايش در سطح شهرها يکي از خواسته هاي مهم براي انسان بوده است (صيامي و همکاران ،١٣٩٢: ٢٣) ايمني از ابتداييترين اصول در جهت دستيابي به استانداردهاي مطلوب آسايش شهري محسوب ميشود از اين منظر امروزه ايمني شهري ارتباط معناداري را با شاخصه هاي سلامت و کيفيت زندگي (امان پور و همکاران ،١٣٩٤: ٨) ناايمني، نابهنجاريهاي اجتماعي و زيست محيطي، بحران هاي تکنولوژيک و امنيتي و آسيب پذيري نشان ميدهد (محمدي ده چشمه ،١٣٩٢: ١٥) ايمني در مفهومي فراگير، مسقيما در ارتباط با آسيب معنا مييابد و موضوعيت ايمني و عينيت آن را احتمال پذيرش يا رد آسيب تعيين ميکند (سجاديان و همکاران ،١٣٩٥: ٢٤) در معرض مخاطرات تکنولوژيک بودن اکثرشهرها توجهات بسياري را در سال هاي اخير، در ميان برنامه ريزان ، دولت ها و ملت ها به موضوع آسيب پذيري و مديريت آن جلب نموده است (١٩ :٢٠١٦,Liu &Zhao ) عصر حاضر عصر آسيب پذيري شهري است ، زيرا همسو با پيچيده شدن حيات شهري، شهرها در ابعاد مختلف با مخاطرات طبيعي و بحران تکنولوژيک از يک سو و بحران هاي اجتماعي- امنيتي از ديگر سو مواجه اند.