Abstract:
این پژوهش با هدف بررسی گونههای اقامتی گردشگران در شهر مشهد انجام شده است. روش پژوهش پیمایش و
ابزار مورد استفاده برای جمعآوری دادهها پرسشنامه محقق ساخته و جامعه آماری تحقیق» گردشگران و زائران بومی
شهر مشهد در فصل زمستان سال ۱۳۹۷ بوده است. در این پژوهش به منظور گونهشناسی مراکز اقامتی به دو شیوه
گونهشناسی کیفی و تاکسونومی عمل شده است. مبنای گونهشناسی کیفی مراکز اقامتی» هزینه و درجه مرغوبیت محل
اقامت است و در شیوه گونهشناسی کمّی یا تاکسونومی از تحلیل خوشهای دو مرحلهای استفاده شده است. یافتههای
تحقیق نشان داد که اکثریت (۷٩ درصد) گردشگران شهر مشهد جزو گردشگران وفادار محسوب میشوند که بارها
به مشهد سفر کردهاند. شیوه سفر گردشگران با معیار فردی - جمعی» عمدتا به صورت جمعی (۸۱ درصد) و با معیار
نهادی - خودگردان» عمدتا به صورت خودگردان (۹۸ درصد) است. بر مبنای متغیرهای جمعیتشناختی و ویژگی-
های سفر گردشگران» سه گونه زائران کمسفر غیرمنفرد (۳۷ درصد)» زائران پرهزینه کوتاهسفر (۳۹ درصد)»
گردشگران کمهزینه کثیرالسفر (۲۹ درصد) شناسایی گردید. براساس یافتههای این پژوهش گونه زائر کمسفر
غیرمنفرد در مهمانپذیر خانه کرایهای» هتل و هتلآپارتمان درجه سه اقامت داشتهاند. گونه زاثر پرهزینه کوتاهسفر در
هتل و هتل آپارتمان و مهمانپذیر با درجه بالا و گونه گردشگر کثیرالسفر کمهزینه» در خانه اقوام یا خانه شخصی
اقامت نمودهاند.
This survey study's main goal was to present a taxonomy of tourists visiting Mashhad according to their accommodation type. The required data were collected by administering a researcher-developed questionnaire on domestic tourists who visited Mashhad in the winter of 2019. The accommodation centers' typology was done based on qualitative typology and taxonomy. The former was done based on cost and grade criteria, and the latter was carried out by ''two stages clustering analysis ''. The study's findings indicated that most of Mashhad tourists (97%) were considered loyal visitors who had visited there frequently. Measured in terms of individualistic-collective criterion, the visitors' travel style was found to be collective (81%). On the other hand, based on the Institutional-Independent criterion, the visitors' travel style was Independent (68%). Taking the ethnographic factors and the characteristics of the visitors' travel into account, three types of tourists were identified as follows: ''non-individual less frequent visitors'' (37%), '' short-stay costly visitors" ' (36%), and '' frequent frugal visitors'' (26%). The first group accommodated in guesthouses, rental houses, and low-grade hotels and hotel-apartments. The second group accommodated in high-grade hotels, hotel-apartments, and guesthouses; the third group accommodated in their relative's houses or personal homes.
Machine summary:
در واقع ، گردشگراني که از تأسيسات اقامتي استفاده ميکنند، بيشترين تأثير اقتصادي را بر گردشگري ميگذارند؛ به طوري که براي ٨٢ درصد زائران مشهد اسکان ، اولويت اول امکانات و خدمات است و هزينه اقامتگاه عمدتا اولويت اول هزينه هاي سفر گردشگران را در بر ميگيرد (رفيعي، ١٣٨٨؛ توانگر،١٣٩٠؛ رضويزاده و فروغ زاده ،١٣٩٣).
با توجه به تعدد و تنوع گردشگران شهر مشهد، اين که چه گردشگراني چه نوع واحدهاي اقامتي را به عنوان محل اقامت انتخاب ميکنند، براي مديريت شهري و برنامه ريزان حوزه اقامت گردشگري شهر مشهد بسيار مهم و شايسته بررسي و مطالعه بيشتر است .
حتي در موارد معدودي که اقامت ، محور اصلي مطالعه بوده است ، گونه شناسي از گونه - هاي گردشگران بر حسب انتخاب نوع محل اقامت صورت نگرفته است ، لذا ضروري به نظر ميرسد که در بررسي مهم ترين زنجيره خدمات گردشگري ـ که بخش اصلي هزينه هاي سفر به آن اختصاص داردـ اين موضوع که چه گونه اي از گردشگران و با چه مختصات اجتماعي و اقتصادي چه نوع اقامتگاهي را انتخاب ميکند، مطالعه شود.
چنان که کوهن ١ به عنوان يکي از پيشروان در اين حوزه گونه - هاي گردشگران را بر حسب انگيزه سفر طبقه بندي کرده است ، به نظر ضروري است که گونه هاي گردشگران استفاده کننده از زنجيره خدمات گردشگري همچون اقامت نيز مورد مطالعه قرار گيرد.
بر حسب مطالعات انجام شده از جمله طرح پژوهشي رضوي زاده در سال ١٣٩٧ و طرح پژوهشي فروغ زاده در سال ١٣٩٢ (که گردشگران فصل زمستان شهر مشهد را مورد مطالعه قرار داده اند)، اين تعداد حجم نمونه قابل قبول است .