Abstract:
تبیین توسعه اقتصادی مطلوب نقش اساسی درتنظیم برنامههای اقتصادی یک جامعه ایفا میکند. از نگاه روش شناسانه، تبیین توسعه اقتصادی مطلوب مستلزم طی پنج مرحله؛ مفهوم شناسی، مفهوم سازی، تبیین عوامل، تبیین موانع و آسیب شناسی توسعه اقتصادی مطلوب می باشد. در این مقاله با تمرکز برگفتمان قرآنی، این فرضیه را مطرح میکنیم که پذیرش مفهوم قرآنی توسعه اقتصادی مطلوب، موجب ایجاد تحولی اساسی در تدوین سیاستهای اقتصادی و برنامههایکلان اقتصادی جامعه اسلامی میگردد. بر اساس گفتمان قرآنی، توسعه اقتصادی مطلوب در جوامع انسانی به مفهوم رشد اقتصادی برای دستیابی به زندگی پاکیزه(حیات طیبه) در سرزمین پاک (بلده طیبه) و آباد (عمران) است. عوامل مادی؛ کار، سرمایه، منابع طبیعی و عوامل معنوی همانند؛ تقوا، توکل، عمل صالح، شکر گزاری، استغفار و انفاق در رسیدن به توسعه اقتصادی مطلوب دخیل میباشد. فسق، اعراض از خداوند، کفر و شرک، ظلم، ربا، اسراف و کفران نعمتهای الهی به عنوان موانع توسعه اقتصادی مطلوب مورد اشاره قرآنکریم میباشد. و درآسیب شناسی آن میتوان به رفاه زدگی، غرورکاذب، طغیان و فخر فروشی با ثروت اشاره کرد.
Machine summary:
لذا براي بيان مفهوم مطلوب توسعه اقتصادي با توجه به اصول نظري توسعه اقتصادي از ديدگاه قرآن کريم ميتوان با توجه به اصل جانشيني انسان از خداوند متعال در روي زمين و اصل توصيه به عمران زمين ،اين گونه استدلال کرد،که انسان جانشين خداوند متعال ، ميبايست هدف خلقت ذات خويش را دنبال کند و آن نيل به حيات طيبه ميباشد، که يکي از ابعاد توصيه به عمران زمين ، استفاده از فنون و روشهاي پيشرفته علمي از منابع انساني و مادي جامعه در راستاي تامين رفاه بشر و دستيابي به کمال شايسته مقام انسان ميباشد، که طي نمودن اين جريان يکي از تعاريف متناسب بامباني اسلامي از توسعه اقتصادي ميباشد(اشکذري،ص ٤٥).
١-٦- آب باران مساله حيات و زندگي زمين به وسيله نزول آب باران ، درآيات متعددي از قرآن بيان شده است ؛ اما آنچه در اينجا مد نظر است ، استفاده از باران به عنوان عامل توليد و يکي از سرمايه هاي طبيعي خداداداي براي رشد توليدات کشاورزي و رفع نيازمنديهاي ضروري زندگيانساني مطرح است ،که قرآن کريم دراين زمنيه ميفرمايد: الذي جعل لکم الأرض فراشا و السماء بناء و أنزل من السماء ماء فأخرج به من الثمرات رزقا لکم فلا تجعلوا لله أندادا و أنتم تعلمون (البقرٔە : ٢٢ )آن کس که زمين را بستر شما و آسمان [جو زمين ] را هم چون سقفي بالاي سرشما قرار داد و از آسمان آبي فرو فرستاد و به وسيله آن ، ميوه ها را پرورش داد تا روزي شما باشد.