Abstract:
پرسهزنی گونهای از گذران اوقات فراغت در جوامع شهری پیشرفته است که اغلب بهصورت انفرادی و با نیت تفریح، لذت و تفکر انجام میگیرد. گفتمانهای فرهنگی و سیاسی حاکم بر شهر، کیفیت تجربۀ پرسهزنی را تحت تأثیر قرارمیدهند. بهدنبال نوسازی و توسعۀ شهرهای ایران، پدیدۀ پرسهزنی در میان قشرهای مختلف اجتماعی، بهویژه جوانان، رواج پیدا کردهاست. این پژوهش براساس رویکرد مطالعات فرهنگی به بررسی نحوۀ بازنمایی تجربۀ پرسهزنی در رمان فارسی چرخدندهها(1388)، نوشتۀ امیر احمدیآریان میپردازد. به این اعتبار، رمان را به مثابه یک میانجی برای فهم تحولات فرهنگی جامعه در نظر گرفتهایم. از آنجا که هدف ما مطالعه و تفسیر تأثیرات متقابل سوژه و فضای اجتماعی در متن ادبی است، در این پژوهش از روش تحلیل مقولهای محتوا با واحد مضمون استفاده کردهایم و در پی پاسخ به این پرسش هستیم که انگیزه و نقطه عزیمت سوژه برای پرسهزنی چیست؟ در طول پرسهزنی چه تعاملاتی با خود، دیگری و فضای شهر برقرار میکند و در نهایت چه فرجامی مییابد؟ در فضای داستان، ایدئولوژیهای حاکم، چگونه بر کیفیت پرسهزنی سوژۀ متنی تأثیر میگذارند؟ نتایج پژوهش نشان میدهد رویکرد گزینشی جامعه نسبت به مدرنیسم، بر ادراک سوژه از شهر تأثیر مخربی دارد و تجربۀ پرسهزنی را تلخ و آشفته میکند. سوژۀ پرسهزن از فرهنگ شهرنشینی بیبهره است اما مواهب دنیای شهر را مطالبه میکند. انگیزۀ اصلی او در این رمان، کامیابی، تفریح و بازپسگرفتن جوانی ازدسترفته بودهاست. آنچه تجربه میکند، تحقیر، بیگانگی و بیهنجاری است. او راه چاره را در خشونت ورزیدن، انتقامگیری و جنون مییابد و در نهایت خودکشی میکند.
Loitering is a form of leisure in advanced urban communities that is often done individually with the intention of enjoying and thinking. The cultural and political discourses that govern the city affect the quality of the Loitering experience. Following the modernization of Iranian cities, Loitering has become widespread among various social strata, especially the youth. Based on the cultural studies, we examine how the experience of Loitering is represented in the novel chark-dande-ha (2009). Since our goal is to study and interpret the interactions of subject and social space in the literary text, in this study we have used the method of content category analysis with a thematic unit and seek to answer the question what is the motivation and departure point of the subject for Loitering? What interactions does it have with itself, others, and the city during the Loitering, and what is the end result? In the story how do the prevailing ideologies affect the quality of the Loitering experience? The results show that the selective approach of society towards modernism has a destructive effect on the subject perception of the city and makes the experience of Loitering bitter and disturbing. The loiterer subject is deprived of the culture of urbanization but demands the benefits of the urban world. His main motivation in this novel was prosperity, fun and regaining lost youth. What he experiences is humiliation, alienation and abnormality. He finds a way out of violence, revenge and insanity, and eventually commits suicide.
Machine summary:
ازآنجـاکه هـدف ما مطالعه و تفسـير تأثيرات متقابل سـوژه و فضـاي اجتماعي در متن ادبي اسـت ، در اين پژوهش از روش تحليل مقوله اي محتوابا واحد مضـمون اسـتفاده کرده ايم و در پي پاسـخ به اين پرسـش هسـتيم که انگيزه و نقطه عزيمت سـوژه براي پرسـه زني چيسـت ؟ در طول پرسـه زني چه تعاملاتي با خود، ديگري و فضـاي شـهر برقرار ميکند و درنهايت چه فرجامي مييابد؟ در فضاي داستان ، ايدئولوژيهاي حاکم ، چگونه بر کيفيت پرسه زني سوژٔە متني تأثير ميگذارند؟ نتايج پژوهش نشـان ميدهد رويکرد گزينشـي جامعه نسـبت به مدرنيسـم ، بر ادراک سـوژه از شـهر تأثير مخربي دارد و تجربۀ پرسـه زني را تلخ و آشـفته ميکند.
حضور انسان در شهر و تجربۀ پرسه زني در چند دهۀ اخير، توجه نظريه پردازان انسان شناسي و فرهنگ ، جامعه شناسي و شهرسازي را در سطح جهاني(Brown &Shortell ، ٢٠١٤) و نيز در تحقيقات ايراني به خود جلب کرده است .
در کنار تحقيقات جامعه شناختي، پژوهش هاي کم شماري نيز هستند که پرسه زني را به عنوان يک درون مايه که در ادبيات و هنر بازنمايي شده ، مورد تحليل و بررسي قرار داده اند.
Leigh Ross Chambers 1932-2017 تجربۀ پرسه زني به تازگي در چند رمان فارسي نيز روايت شده اما هنوز در قالب پژوهشي دانشگاهي به عنوان درون مايه اي داستاني، مورد بررسي قرار نگرفته است .
پديدٔە پرسه زني در ادبيات دهۀ هشتاد، ويژگيهاي روايت زندگي روزمره ، تجربۀ شهري و قهرمان مدرن از ديگر موضوعاتي است که آريان در اين کتاب به آن ميپردازد.