Abstract:
این مقاله میکوشد تأثیر وهابیت و اقدامات واگرایانۀ کشور عربستان بر روابط ایران و پاکستان در فاصلۀ زمانی 1991 تا 2018 را بررسی کند. این مقاله با بهکارگیری مدل سیاست خارجی مبتنیبر سازهانگاری، سعی کرده است به این سؤال پاسخ دهد که ساختارهای فکری و عقیدتی حاکم بر سیاست خارجی عربستان، چه تأثیری بر روابط ایران و پاکستان به دنبال داشته است. فرضیهای که در این تحقیق اثبات خواهد شد، عبارت از این است که فعالیتهای واگرایانۀ سعودیها و روابط نزدیک پاکستان با عربستان و سرمایهگذاریهای کلان ریاض در حوزۀ دینی پاکستان، روابط تهران و اسلامآباد را دچار تنش کرده است. این مقاله برای آزمون فرضیۀ خود از روش توصیفی- تحلیلی استفاده کرده است و با بهرهبرداری از منابع کتابخانهای و اینترنتی نشان میدهد که هدف اصلی عربستان سعودی، مقابله با نفوذ منطقهای جمهوری اسلامی ایران، گسترش شیعههراسی و ایرانهراسی، حمایت از جریانات بنیادگرای وهابی و درنهایت جلوگیری از گسترش روابط ایران و پاکستان است.
Machine summary:
اين مقالـه بـراي آزمـون فرضـيۀ خـود از روش توصـيفي - تحليلي استفاده کرده است و با بهره برداري از منابع کتابخانه اي و اينترنتي نشان مي دهد کـه هـدف اصلي عربستان سعودي ، مقابله با نفوذ منطقه اي جمهوري اسلامي ايران ، گسـترش شيعه هراسـي و ايران هراسي ، حمايت از جريانات بنيادگراي وهابي و درنهايت جلوگيري از گسترش روابـط ايـران و پاکستان است .
مقالـۀ حاضر به تأثير عربستان در روابط ايران و پاکستان در چارچوب نظريۀ سازه انگاري ميپردازد و از اين منظر داراي نوآوري است و کارگزاران و تصميم گيرندگان سياست خارجي کشور ميتوانند بـا استفاده از يافته هاي مقاله از ابعاد مختلف تأثيرگذاري اقدامات عربستان بر رفتار پاکسـتان و ايـران در قبال همديگر مطلع شوند.
پرتوي و موسوي (١٣٩٣) در مقاله اي باعنوان «نقش ايالات متحدة آمريکا و عربستان سعودي در خشونت هاي ضدشيعي در پاکسـتان بعـد از انقـلاب اسـلامي ايـران » ايـن فرضيه را مورد سنجش قرار داده اند که وقايع پس از انقلاب نشان ميدهد که برخي از کشـورهاي منطقه اي به همراه قدرت هاي بزرگ غربي در دو محور به مبارزه و مقابلـه بـا آرمان هـاي انقـلاب اسلامي و ارزش هاي تشيع در پاکستان برآمدند.
قابليت اصلي نظريۀ سازه انگاري در تحليل تأثير هويت بر هنجار اسـت و بـا توجـه بـه اينکـه هويت وهابي از عوامل پايه اي در صورت بندي جهت گيري هاي سياست خارجي عربستان سعودي است ، تأثير اقدامات واگرايانۀ اين کشور بر روابط ايران و پاکستان را ميتـوان در چـارچوب ايـن نظريه به خوبي تشريح کرد.