Abstract:
برای اجرای مدیریت صحیح پس از تهیه نقشه بیابانزایی شناخت واحدهای مشابه بسیار ضروری است. چرا که دو واحد ژئومورفولوژیک یا دو واحد کاری که از نظر شدت بیابانزایی یکسان می باشند، الزاما مدیریت یکسانی نیاز ندارند. در این مطالعه برای شناسایی واحدهای مشابه که مدیریت یکسانی نیاز دارند ابتدا شدت بیابان زائی با توجه به 4 معیار مهم اثر گزار در منطقه (معیارهای اقلیم، خاک، پوشش گیاهی و فرسایش بادی) بر اساس مدل IMDPA مورد ارزیابی قرار گرفت و سپس با کمک روش تجزیه خوشهای واحدهای مشابه شناسایی و طبقه بندی گردید. نتایج حاصل از ارزیابی مدل بیابان زائی نشان داد که 32/59 درصد از کل مساحت واحدهای کاری در کلاس شدید و 68/ 40 درصد مساحت مناطق مورد مطالعه در کلاس متوسط از نظر شدت بیابان زائی قرار گرفته است. همچنین نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای برای شناسائی واحدهای مشابه نشان داد که کل واحدهای ژئومورفولوژیکی در شش خوشه متفاوت قرار گرفته است. بر اساس نتایج مشاهده شد که الزاما دو واحد کاری که شدت بیابان زائی یکسانی دارند در یک خوشه قرار ندارند و واحدهای کاری با شدت یکسان در خوشه های متفاوتی قرار می گیرند. لذا می توان گفت که استفاده از روش خوشه بندی به همراه مدل های بیابان زائی جهت شناسایی واحدهای مشابه برای برنامه ریزی و اجرای برنامه های مدیریتی از کارائی مناسبی برخوردار می باشد.
After desertification mapping for proper management is very important to recognize the similar work units. Because, the two geomorphological units or two work units that have the same desertification intensity classes, do not necessarily require the same management. In this study, to identify the similar work units that need the same management, at first the intensity of desertification was evaluated according to 4 important criteria in the region (climate, soil, vegetation, and wind erosion) based on the IMDPA model and then classified and identified the similar work units using Cluster analysis method. The results of desertification intensity based on the IMDPA model showed that there are two classes of extreme and medium with the areas about 59.32 and 40.68 percent respectively. This is while the results of cluster analysis showed that all geomorphological units are classified in six different clusters. According to the results, two work units with the same desertification intensity are not necessarily in the same cluster, and work units with the same intensity are in different clusters. Therefore it can be said using the clustering method with desertification models to identify similar units for planning and implementation of management programs will have well efficiency.
Machine summary:
در این مطالعه برای شناسایی واحدهای مشابه که مدیریت یکسانی نیاز دارند ابتدا شدت بیابان زائی با توجه به 4 معیار مهم اثر گزار در منطقه (معیارهای اقلیم، خاک، پوشش گیاهی و فرسایش بادی) بر اساس مدل IMDPA مورد ارزیابی قرار گرفت و سپس با کمک روش تجزیه خوشهای واحدهای مشابه شناسایی و طبقه بندی گردید.
(به تصویر صفحه رجوع شود) شکل ٣: خلاصه گرافیکی مراحل انجام تحقیق یافته های تحقیق نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای نشان داد که ، واحدهای کاری بر اساس چهار معیار اقلیم ، خاک، پوشش گیاهی و فرسایش بادی، به شش گروه (خوشه ) تقسیم میگردند.
(به تصویر صفحه رجوع شود)شکل ٤: دندروگرام مربوط به کلیه واحدهای کاری انتخابی بر اساس چهار معیار اقلیم ، خاک، پوشش گیاهی و فرسایش بادی خوشه اول (C١١١) متشکل از دو واحد کاری، شامل رخساره های ١١ و ١٠ می باشد (شکل ٥).
(به تصویر صفحه رجوع شود) شکل ٥: دندروگرام مربوط به اولین خوشه در تقسیم بندی واحدهای کاری انتخابی رخساره ١٠، مربوط به واحد ژئومورفولوژی دشت ریگی ریزدانه یا منطقه برداشت فرسایش بادی همراه با پوشش گیاهی ضعیف کمتر از ٣ درصد است .
(به تصویر صفحه رجوع شود) شکل ٦: دندروگرام مربوط به دومین خوشه در تقسیم بندی واحدهای کاری انتخابی رخساره ١، واحد ژئومورفولوژی مسیل خشک رود و یا به عبارتی مسیل های با فرسایش آبی و بادی می باشد.