Abstract:
این پژوهش درصدد استنتاج مبانی و اصول برنامه درسی روئیدنی در دوره پیش دبستان بوده است. برای این منظور پس از تحلیل اسنادی و مفهومی ماهیت این برنامه، با بهرهگیری از روش پژوهش «استنتاج پسرونده» به استنباط مبانی این برنامه پرداخته شده است. در طرح پسرونده در ابتدا کلیه مصادیق این برنامه از 60 سند معتبر ملی و بینالمللی (کتب، مقالات، رسالههای مکتوب و الکترونیکی) از سال 1994 تا سال 2020 استخراج شدند، سپس به منظور تجزیهوتحلیل دادههای جمعآوری شده در سه مرحله، کدگذاری باز، محوری و گزینشی دادهها دستهبندی و حدود 31 مبنا احصاء شد. در ادامه با بهرهگیری از روش «استنتاج پیشرونده» اصول ناظر به هر مبنا استنتاج شدند. نمونهگیری مورد استفاده در این پژوهش، از نوع هدفمند بوده است؛ چراکه به بررسی اسناد موثر در فهم مسئله پژوهش پرداخته شده است. جهت اعتباربخشی نتایج حاصل از این پژوهش، مراحل کدگذاری در تعامل با متخصصین برنامهریزی درسی و فلسفه تعلیم و تربیت، حدود 10 بار مورد بازنگری دقیق قرار گرفتند. اهم یافتهها پیرامون ماهیت برنامه درسی روئیدنی عبارتند از پدیدهای منعطف، پویا و مارپیچ چندبعدی با سطح مقطعهای متفاوت. مهمترین مبانی برنامه درسی روئیدنی در دوره پیشدبستان عبارتند از اینکه کودک موجودی منعطف با ابعاد همهجانبه، دارای هویت اجتماعی و استعدادهای منحصربفرد است و معرفت نیز اکتشافی، پویا، بدیع و متناظر با علایق کودکان است. برخی از اصول اساسی برنامه درسی روئیدنی نیز شامل جامعنگری به کودک، توجه به تفاوتهای فردی، تدارک امکان کندوکاو، ارتباط با پدیده موردمطالعه و فرضیهسازی هستند.
This study proposes the foundations and principles of the emergent curriculum in preschool. For this purpose, we address the conceptual and documentation analysis of this curriculum. Hence, using the research method of “regressive inference”, the foundations of the emergent curriculum have been deduced. Firstly, all instances of emergent curriculum were extracted from 60 valid national and international documents (including books, articles, written and electronic thesis) from 1994 to 2020. Then, the collected data were classified in three stages; including open coding, axial and selective data in order to analyze them. Approximately, 31 selective codes were recognized. In addition, the principles were inferred by use of the “progressive inference” method. Since, this research investigates the effective documents in order to understand the research problem, its employed sampling is considered purposeful. To validate the results, the coding steps were carefully reviewed about 10 times in interaction with curriculum planning and philosophy of education experts. The most important findings about nature are that emergent curriculum is a flexible, dynamic and multidimensional spiral phenomenon with different cross-sections. The main foundations are that child is a flexible creature with comprehensive dimensions, social identity, and unique talents. Knowledge is exploratory, dynamic and innovative and corresponding to children’s interests. Some of its basic principles include a holistic view of the child and attention to individual differences; providing the possibility of exploration; Relation to the phenomenon under study, hypothesizing.
Machine summary:
کلیدواژه ها: مبانی و اصول، برنامه درسی روئیدنی، استنتاج پیشرونده، استنتاج پسرونده، پیش دبستان Explanation of the Emergent Curriculum Nature in Preschool and Its Inferred foundations and Principles Narges Joda, Marjan Kian, Ali Hoseinikhah, Mahdi Sobhaninezhad 1 PhD in Curriculum Planning, Faculty of Psychology and Educational, Kharazmi University, Tehran, Iran.
جدول 1: کدگذاری جهت استنتاج مبانی هستیشناختی ردیف, کدهای باز (مصادیق برنامه درسی روئیدنی), شماره کدباز, کدهای محوری (دستهبندی اولیه), دستهبندی نهایی, کد گزینشی , مطابق با دیدگاه نوخاستهگرایی به عالم مبتنی بر مکتب نوخاسته گرایی, 138 141, دیدگاه نوخاسته گرایی به عالم, هستی، فراتر از عالم ماده (پلی میان دوگانهانگاری دکارتی و فیزیکالیسم), مبانی هستی شناختی , ادعای پدیدار شدن همهچیز در طبیعت تمرکز بر چیزهای ملموس بهجای انتزاعی نفی تفکر دوگانگی و موضوع دوگانه در رابطه بین مربی و یادگیرنده, 132 161 202, نفی تفکر دوگانگی, , , متمرکز بر انسان و "روئیدن" تمرکز بر فرآیند بهجای ماهیت تمرکز بر رابطه بهجای ذات بروز فرآیند آفرینش (خلقت) در فرآیند "روئیدن", 145 157 158 170, فرآیند رویشی, , , برنامه ارگانیک (غیرخطی)، در حال رشد و تحول دائمی برنامهریزی در حال توسعه دائمی برنامه راکد و تکراری نیست کنارگذاشتن برنامههای تدوینشده توسط مربیان انعطافپذیر بودن برنامه روزانه فرآیند پویایِ ظهور و پیشرفت موجودیت یا پدیدهها تفکر در مورد قوانین و فرآیند تحولی روئیدن از موجودیتها یا پدیدهها همهچیز در حال توسعه است فرآیندی پویا نه فعالیت شناختی خالص فرآیندی پویا نه دانش قطعی شناختهشده , 68 107 108 110 111 130 131 135 136 142, پویایی و ارگانیک بودن پدیدههای عالم, هستی، دارای سلسلهمراتب, , پیچیده بودن برنامه درسی کودک محور فرآیند غیرخطی پیچیده و پر از متغیر, 54 192, پیچیده بودن برنامه درسی روئیدنی, , , توانایی سازگاری و پاسخگویی برنامه به مسائل غیرمنتظره مملو بودن برنامه از شگفتی و چالشهای جدید عدم قطعیت در برنامه درسی روئیدنی, 19 43 234, پیشبینی ناپذیری رخدادهای عالم, , در دیدگاه مقابل، نوخاستهگرایان جوهری دکارتی (این دیدگاه از فیزیکالیسم کاملاً فاصله میگیرد)، همانند هسکر و سوینبرن، این نظر را مطرح میکنند که سابجکت آگاه، یک جوهر روانی است که تنها برای ظهورش به بدن وابسته است، اما برای بقای خود به اجزای فیزیکی بدن وابسته نیست (Khoshnevis, 2011: 211).