Abstract:
این مقاله قصد دارد با رویکرد عدالت فضایی، به تشخیص وضعیت توزیع و استقرار امکانات (کاربری ) فرهنگی- هنری به عنوان یکی از بسترهای شکل گیری فعالیت های فرهنگی در شهر اراک بپردازد تا بر اساس آن به فهم و تحلیل ارتباطِ نحوه توزیع این امکانات با نیازها و استحقاق فرهنگی- هنری شهروندان ساکن در مناطق مختلف بپردازد. روش این مطالعه ترکیبی ( کمی و کیفی) از نوع همزمان بوده که در بخش کمی، جمع آوری داده ها با ابزار پرسشنامه و با شیوه نمونه گیری متناسب با حجم انجام شد. در بخش کیفی جمع آوری اطلاعات مربوط به مطالعات کالبدی (میزان و نحوه توزیع کاربری های فرهنگی- هنری در مناطق شهر) با تحلیل ثانویه انجام و پس از آن مکانی گردیده است. از مهمترین نتایج می توان به کاستی و تفاوت معنادار و مسئله مند نحوه و میزان برخورداری از امکانات و خدمات فرهنگی- هنری در مناطق پنچ گانه شهری اراک اشاره کرد که نشان دهنده شکاف و نابرابرهای محسوس در توزیع و تخصیص امکانات و خدمات مذبور می باشد، وضعیت شاخص منفعت جمعی در بخش فرهنگی-هنری (با در نظر گرفتن عامل سرانه، سرانه استاندارد و شعاع عملکردی) از وضعیت محرومیت فضایی و اجتماعی بخش قابل توجهی از پهنه جغرافیای اجتماعی آن حکایت دارد. نهایتا الگوی توزیع فضایی امکانات فرهنگی- هنری بر مبنای نیازها و استحقاق شهروندان در شهر اراک، ناکارا و نابرابر و ناعادلانه می باشد که تفاوت و نابرابری های جدی را در سطح مناطق و در بین شهروندان ساکن در آن ایجاد نموده است.
In this article, with the approach of spatial justice, the status of distribution and establishment of cultural-artistic facilities (as one of the bases for the formation of cultural activities) is analyzed and the relationship between the distribution of these facilities and cultural-artistic needs and entitlements in Arak. The research method is a mix method. Quantitatively, data were collected using a questionnaire and sampling method appropriate to the volume in the quality of collecting information related to physical studies (the amount and manner of distribution of cultural-artistic uses in urban areas) with secondary analysis and then location. According to the results, the pattern of spatial distribution of cultural-artistic facilities based on the needs and entitlements of citizens in the city of Arak is inefficient, unequal and unjust.
Machine summary:
از مهم ترين نتايج ميتوان به کاستي و تفاوت معنادار و مسئله مند نحوه و ميزان برخورداري از امکانات و خدمات فرهنگي - هنري در مناطق پنچ گانه شهري اراک اشاره کرد که نشان دهنده شکاف و نابرابرهاي محسوس در توزيع و تخصيص امکانات و خدمات مذبور ميباشد، هم چنين وضعيت شاخص منفعت جمعي در بخش فرهنگي- هنري (با در نظر گرفتن عامل سرانه ، سرانه استاندارد و شعاع عملکردي) در اين شهر از وضعيت محروميت فضايي و اجتماعي بخش قابل توجهي از پهنه جغرافياي اجتماعي آن حکايت دارد.
سابقه و پيشينه تحقيق در بررسي ادبيات تجربي در اين مقاله وفق اهداف و سوالات ، مفاهيم پايه و بنيادين ، بخشي از مهم - ترين مطالعات صورت گرفته به شرح زير ميباشد: جدول شماره (١): پژوهش هاي مرتبط با موضوع عدالت فضايي (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) پس از مرور و خوانش مطالعات صورت گرفته بالاخص مطالعات داخلي بايد گفت که عدم توجه همزمان به تخيلِ جامعه شناختي يا به قول هاروي فرايندهاي اجتماعي در کنار تحليل فضايي به عنوان دوگانه هاي اصلي در تحليل عدالت اجتماعي و فرهنگي در شهر وجود دارد که اين مسئله يعني غفلت از مفهوم اجتماع و فرهنگ يا فضا به عنوان بخش اساسي از ضرورت هاي شهري در اپيستمه شهري معاصر ايران ، سبب ساز عدم شناخت واقعي وضع موجود و نهايتاً تحليل هاي ناقص برآمده از آن در مطالعات اجتماعي و شهري شده است .
Urban Planing For Social Wellfae: A Model Cities Approach, Praeger Special in U.
)2010) Study and analysis of the distribution of urban public services from the perspective of spatial justice- a case study of Yasuj.
Study of Spatial Justice in the Distribution of Services, with an Emphasis on Urban Management )Case study: the neighborhoods of nineteen district of Tehran).
Tehran: Urban Planning and Architecture Study and Research Center.