Abstract:
تخمک و رحم اجارهای و عبارت است از ترکیب اسپرم مرد و تخمک زن- خواه زوج و زوجه خواه بیگانه- جهت انعقاد و بارور نمودن نطفه با هر وسیلهای غیر از مقاربت. این ترکیب یا در رحم صورت میپذیرد یا در خارج رحم. در حالت کلی، از نظر شرع مقدس، در انجام عمل لقاح مصنوعی باید از انجام مقدمات بصورتی که ممنوع اعلام شده، اجتناب کرد. از قبیل تماس نامحرم یا نگاه و غیره. با توجه به دو روش (لقاح درون رحمی یا خارج رحمی) بالغ بر بیست صورت تلقیح مصنوعی وجود دارد. هر چند بصورت کلی حکم شرعی هیچ کدام از این صورتها در فقه نیامده، لکن پس از بررسیهای طولانی و دقیق توسط فقها برخی از این صور بدون ایراد شرعی قابل اجرا هستند و برخی که نیاز به بحث بیشتری بوده و محل اختلاف شدید هست یا ممنوع اعلام شده و یا در آن احتیاط صورت گرفته مثل لقاح مصنوعی با اسپرم مرد بیگانه. هر چند تعداد اندکی از فقها آن را بدون ایراد تجویز کردهاند، ولی چون در هر یک از این صور باید اجماع آراء فقها و شورای محترم نگهبان موافقت خود را اعلام کنند هنوز تا تدوین قانونی خاصی در زمینة صور ممنوعه فاصله داریم. موافقت بخشی از تلقیح مصنوعی بنام انتقال جنین ناشی از زن و شوهر رسمی جهت اهداء به زوجین نابارور بعد از سالها ضمن قانونی بنام «قانون نحوة اهدای جنین به زوجهای نابارور» سال 1382 تصویب و در اواخر سال 1383 همراه آیین نامه به قوة قضائیه ابلاغ و قابل اجرا گردید. تلقیح مصنوعی بنام «اجاره رحم» که در آن جنین ناشی از زن و شوهر قانونی جهت پرورش در رحم زن ثالثی بنام «مادر واسطه» و تنها به دلیل اشکال در رحم زوجه صاحب جنین منتقل میشود، هنوز مورد اختلاف فقها و حقوقدانان است، ولی با گذشت زمان طولانی مراکز ناباروری منتظرند که هر چه سریع تر مشکل ناباروری این دسته از زوجها با تصویب قانون مرتفع گردد.
Machine summary:
(علوي قزويني، ١٣٨٠ ) در ايران گرچه تا پيش از اين هم قانونگذار ايراني و ساير مراجع ذي صلاح استقبال به موقعي نسبت به اين امر نشان ندادند فقط در اين ارتباط مجمع فقه اهل بيت در يک جمع بندي نهايي در ١٤ بند نظريات فقهي خود را دربارٔە صور مختلف تلقيح مصنوعي در سال ١٣٧٣ در مجموعه مسائل مستحدثه منتشر نمود که البته همان جمع بندي اين نظريات نيز حکايت از اختلافات فتوايي در رابطه جواز و عدم جواز استفاده از اسپرم ، تخمک و جنين اهدايي براي بقاء نسل زوجين نابارور و مسائل حقوقي – فقهي ناشي از اين حاملگي ها داشت .
» (سبحاني، ج ) « تلقيح نطفه غير زوج ، مشترکاً و منفرداً، از باب لزوم احتياط در فروج و اطلاق آيۀ شريفه « و الذين هم لفروجهم حافظون » حرام است » (مرعشي شوشتري، ١٣٧٥) « تلقيح مني غير شوهر به رحم زن حرام است » (مجمع فقه اهل بيت (ع )) « اين کار زنا محسوب نمي شود و از عناوين محرمه هم که در شرع حرام شده باشد نيست ، لذا بر اساس اصل اصاله الاباحه جايز است » (موسوي بجنوردي، ١٣٨٢) «تلقيح اجنبي به رحم زن ، في نفسه موجبي براي منع ندارد، ولي از مقدمات حرام بايد اجتناب نمود» (خامنه اي ، ١٣٧٥) در مجموع در بين مراجع و فقهاي گذشته هيچ اختلاف نظري دربارٔە حرام بودن تلقيح اسپرم غير شوهر وجود نداشته و از آيات عظام مرحوم آيت ا...