Abstract:
تحقق تمدن نوین اسلامی بهعنوان هدف نهایی انقلاب اسلامی ایران، نیازمند تولید علوم انسانی اسلامی است؛ اما در میان باورمندان به امکان علوم انسانی اسلامی در باره چگونگی تولید چنین دانشی، شاهد اختلافنظر قابلتوجهی هستیم و روش تحقیقهای گوناگونی برای این منظور تاکنون ارائه شده است. ازآنجاکه فلسفه ازجمله دانشهای وارداتی به عالم اسلام است که با تلاش عالمی چون فارابی، مدل اسلامی آن با موفقیت تأسیس و تولید گردیده، با الگوگیری از مراحل تأسیس فلسفه اسلامی توسط فارابی، میتوان پیشنهادی برای تأْسیس نسخه اسلامی علوم انسانی وارداتی عصر حاضر ارائه داد. این تحقیق با روش تحلیلی ـ منطقی تلاش کرده، پس از مشخصکردن مراحل نظریهپردازی فارابی در تأسیس فلسفه اسلامی، مراحلی برای تأسیس علوم انسانی اسلامی پیشنهاد دهد که عبارتاند از 1) گزینش و ترجمه هدفمند آثار وارداتی علوم انسانی براساس میزان هماهنگی با آموزههای اسلام؛ 2) شرح آثار و آرای گزینششده توسط نخبگان باورمند به آموزههای اسلام؛ 3) الهام و استفاده از آموزههای اسلام در جهتدهی در گزینش مسئله تحقیق در طرح مسائل تازه، در طرح استدلال نو، در پاسخگویی به برخی مسائل علوم انسانی و در بهرهگیری بهعنوان ناظر ارزشیاب؛ 4) تعیین اصول و مبانی فلسفه فارابی و سایر اصول و مبانی لازم؛ 5) استفاده از مفاهیم، منابع و روشهای فرافرهنگی و 6) طبقهبندی علوم برای ارائه راهبردی آموزشی و پژوهشی.
Machine summary:
ايـن تحقيق با روش تحليلي ـ منطقي تلاش کرده ، پس از مشـخص کـردن مراحـل نظريـه پـردازي فـارابي در تأسيس فلسفه اسلامي، مراحلي براي تأسيس علوم انساني اسـلامي پيشـنهاد دهـد کـه عبـارت انـد از ١) گزينش و ترجمه هدفمند آثار وارداتي علوم انساني براساس ميزان همـاهنگي بـا آمـوزه هـاي اسـلام ؛ ٢) شرح آثار و آراي گزينش شده توسط نخبگان باورمند به آموزه هاي اسلام ؛ ٣) الهام و استفاده از آموزه هاي اسلام در جهت دهي در گزينش مسئله تحقيق در طرح مسائل تازه ، در طرح استدلال نو، در پاسـخ گـويي به برخي مسائل علوم انساني و در بهره گيري به عنوان ناظر ارزش ياب ؛ ٤) تعيـين اصـول و مبـاني فلسـفه فارابي و ساير اصول و مباني لازم ؛ ٥) استفاده از مفاهيم ، منابع و روش هاي فرافرهنگي و ٦) طبقـه بنـدي علوم براي ارائه راهبردي آموزشي و پژوهشي.
بنـابراين پرسـش اصـلي ايـن تحقيق اين خواهد بود که چگونه با الگوگيري از مراحل نظريـه پـردازي فـارابي در تأسـيس فلسـفه اسلامي، ميتوان الگويي براي توليد علوم انساني اسلامي ارائه داد؟ پاسـخ ايـن پرسـش را بـا روش تحليلي ـ منطقي با پاسخ گويي به دو پرسش فرعـي پـي خـواهيم گرفـت ؛ ١) فـارابي بـراي تأسـيس فلسفه اسلامي کدام مراحل را پيمود؟ ٢) چگونه ميتوان از مراحل پيموده شده توسط فارابي بـراي تأسيس علوم انساني اسلامي الگوبرداري نمود؟ پيشينه تحقيق به نظر ميرسد مسئله علم ديني که در دهه هاي اخير مورد توجه انديشمندان قرار گرفتـه ، بيشـتر متأثر از رخدادهاي قرون اخير در جهان غرب و ظهور عصر روشنگري است که موجـب گسـترش مکاتب فلسفي تجربه گرا گرديد (ر.