Abstract:
جواز یا عدم جواز اشتغال زن به امور خارج از منزل و مشاغلی که به بنیـان و اساس خانواده آسیب میرساند از جمله مسائلی است که شایسته توجه و عنایت بیشتری از حیث پژوهشی است؛ چرا که لازمهی اشتغال به ویـژه اشـتغال در خارج از خانه، خروج زن از منزل است؛ در حالی که خروج زن از منزل ممکن اسـت با تمکین او از شوهر و حفظ مصالح خانواده مغایرت پیدا کند.برخی از فقهای امامیه با اشتغال زن در صورتی که منجر به تضییع حقوق خانواده نشود و متناسب با قوای جسمانی و روحی زن باشد موافقند؛ گرچه مطابق نظر مشهور فقها، خروج زن، بدون اجازه از منزل شوهر در هر حال نشوز محسوب میشود. متقابلاً فقهای اهل سنت با اشتغال زن مخالفت میکنند و مسئولیت او را در محدوده خانه و خانواده میدانند.از سویی قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران در ماده (1117) با پیروی از نظرات فقهای امامیه، برای زوجه حق اشتغال و برای زوج تحت شرایطی حق مخالفت با اشتغال زوجه را قائل شده است.در این نوشتار حق اشتغال زوجه و محدودیتهای آن و نیز اختیار زوج در ایجاد محدودیت و مخالفت با شغل همسر و... از بعد فقهی و حقوقی مورد بررسی قرار گرفته است. مقاله با روش کتابخانهای و توصیفی و تحلیلی نگاشته شده و با تأکید بر حق اشتغال زوجه به عنوان حکم اولیه بر اساس حقوق اسلامی، درصدد تبیین، تحلیل و جمع دیدگاههای مختلف در فقه و ارائه راهکاری عملی و مناسب است.
Allowing or not the wife to be engaged in affairs out of house and occupations that may damage the family foundations is one of the issues must be noted and dealt in researches because the wife is required to exit the house if she in employed. This while exiting the home may be prejudicial to the wife’s submission to the husband and protecting the family interests and benefits.Some of Imamiah jurists agree wife’s employment provided that the employment brings no breach of family rights and be proportionate to the physical vigor of the wife, though, according to the majority the wife must ask for permission from her husband for exiting the home,otherwise , it is disobedience. The Sunni jurists disagree wife employment and believe that the wife must have her responsibilities in the home. On the other hand, Iran’s civil code in its article 1117 allows the wife for employment following Imamiah jurists where the husband may disagree the wife employment under certain conditions.In this research, the right of employment for the wife and restrictions subjected and option of the husband for posing restrictions and disagreeing the wife’s job will be studied from legal and juridical viewpoints. The research method is library and descriptive-analytic focusing on the wife right of employment as the preliminary order based on the Islamic law which may be useful solution for explaining and analyzing different viewpoints in jurisprudence.
Machine summary:
» (همان ) حتی از پاســخ بعضــی از فقهای معاصر به اســتفتایی نیز چنین بر می آید کــه آنان در اعتبــار اذن زوج در کلیه موارد تردید کرده انــد که ذیلا برخی از استفتائات آنان ذکر می شود: ســئوال : در صورتی که اشــتغال زوجه با حقوق زوج به ویژه حق اســتمتاع منافات نداشته باشد، آیا اذن زوج برای اشتغال لازم است ؟ - آیت الله تبریزی در پاســخ بیان داشته اند: «احتیاط این است که در فرض سؤال بدون اذن او از منزل خارج نشود و الله العالم » آیت الله سیســتانی نیز چنیــن بیان می کنند: «الف ) اذن زوج در اشــتغال معتبر نیســت ولی در بیرون رفتن از خانه معتبراســت پس اگر بیرون رفتن را اجازه دهد از اصل اشــتغال نمی تواند منع نماید و همچنین از اشتغال در خانه نمی تواند منع کند و اگر با اجازه او اجیرشــود یا قبل از ازدواج اجیرشده باشد نیز نمی تواند منع کند.
» (گنجینه آرای فقهی - قضایی ، سوال ٩٠٧٤) ســؤال : در فقه شــیعه پایه و اســاس این که مرد می تواند زن را از اشتغال بازدارد چیست ؟ آیا آیه شریفه (الرَّجال ُ َقوَّاُمون َ َعلَی النَّساء) است ؟ یا روایت هایی خاص در این زمینه وجود دارد؟ آیت الله خامنه ای فرموده اند: «مــرد حق منع کردن زن را از کار ندارد ولی خروج زن از منزل بدون اجازه ی شوهر جایز نیست برای کاری واجب یا ضروری والله العالم .