Abstract:
جهاد در عرصه نظامی به عنوان یکی از اصول فقه اسلامی، باعث ارتقای سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از
مولف ههای اصلی رشد و پیشرفت جامعه میشود. جهاد با ارتقای بعد شبکه به علت دفاع از ارزشهای راستین در سطوح محلی تا فراملی همراه است، بعلاوه تنها عنصر حقیقی جهت حفظ ارزشها و هنجارها علیه نظام ظلم میباشد. همچنین جهاد در روابط به شدت درهم تنیده، درجات بسیار گسترد های از انسجام، همبستگی، تعهد و همدلی را شکل م یدهد که عناوینی مهمی در تحقق سرمایه اجتماعی میباشند. در این میان باید توجه داشت که جهاد با تحقق امنیت، باعث ایجاد روابط مختلف و سرآغاز زندگی و ارتباط میگردد و با ایجاد نمودی از اعتماد و اعتبار، علاوه بر ایجاد اعتماد در سطوح مختلف به علت غلبه روحیه ایثار و فداکاری، باعث شکل گیری قدرت بازدارندگی جهانی خواهد شد. بعلاوه جهاد با تثبیت حکومت اسلامی و حفظ جایگاه رهبری همراه اس ت که خود نیز سبب تحقق عدالت بیشتر خواهد گردید. همچنین جهاد به عنوان شرط اساسی استقلال نظامی به عنوان لازم ترین مولفه در ارتقای سرمایه اجتماعی مط رح م یباشد علاوه بر اینکه با تثبیت فضایل اخلاقی و تحقق معنویت در افراد، نقشی گسترده در ایجاد فضای معنوی یک شبکه و محیط را حتی در وسعت یک کشور ایفا مینماید و با ایجاد اسو هها و الگوهای مولد، یکی از موثرترین ابعاد فرازمانی خود را محقق میسازد. بنابراین، در عرصه نظامی، با توجه بدین مولف هها، در ارتقای سرمایه اجتماعی، نقشی اساسی داشته و توانایی جهت » جهاد « عزت و شرافت در برابر نظام سلطه ظلم و استکبار را فراهم مینماید؛ حقیقتی که بدون آن، توسعه، رفا ه، رشد و پیشرفت بیمعنی خواهد بود.
Machine summary:
3-1- جمع بندی نظرات اندیشمندان بنابراین مطالب، باید گفت جوهره اصلی سرمایه اجتماعی، سرمایهای ارزشمند و نهفته در روابط متقابل اجتماعی است که صرفا با جریان یافتن کنش و واکنشهای اجتماعی پدید آمده، قابل استفاده میشود و با ازهم پاشیده شدن این کنش و واکنشها فروریخته و با جریان یافتن دوباره این کنش و واکنشها، البته نه لزوما همان موارد اولیه، دوباره به راه میافتد (به بیان دیگر اگر میان عاملان اجتماعی ارتباطی وجود نداشته باشد، مقدمات فراهم Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community social contacts Civic Virtue Francis Fukuyama آمدن سرمایه اجتماعی نیز صورت نمیپذیرد (ایزدی جیران، 1389: 132)).
همچنین قاضی ابن براج طرابلسی قده (م۴۸۱ق) به وجوب و ارزش متعالی آن اشاره کرده، در بحث از قتال و کفایی بودن آن، ذکر مینمایند که: «جهاد به شکل کفایی بر تمامی مسلمانان واجب میباشد و معنای کفایی بودن نیز بدین صورت است که اگر برخی از مسلمانان، به میزان کفایت، جهت تحقق آن برخیزند، این وجوب، از دیگر افراد ساقط میشود 2 و افرادی که ممکن است میزان مورد کفایت، بوسیله ایشان محقق شود، افرادی هستند که در اطراف (نزدیکی مرزها و حواشی) سرزمینهای اسلامی ساکن اند؛ پس هنگامی که دشمنان به ایشان حمله کنند و در میان ایشان، نیرو و توان کافی جهت قیام و دفع متجاوزان وجود داشته باشد، وجوب از دیگران، ساقط خواهد شد 3 » (ابن براج، 1406ق: 292-293).