Abstract:
هدف: یکی ازدغدغه های اصلی جامعه کنونی که پایه ریزی درجهت تشکیل جامعه ای سالم و رشدیافته است، بحث شهروندی و تربیت شهروند جهانی است. پژوهش حاضر باهدف تدوین و شناسایی مؤلفه های محتوای برنامه درسی دوره ابتدایی بارویکرد شهروند جهانی انجام شده است.
روش شناسی: این پژوهش بهصورت کیفی و به شیوه تحلیل مضمون انجامشده است. بدین منظور 65 سند و مقاله داخلی و خارجی که قرابت معنایی نزدیکی به این پژوهش داشتند مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از روش شبکه مضامین استفاده شد. روایی و پایایی پژوهش با استفاده از روش گوبا و لینکن (1985) بررسی و مورد تائید قرار گرفت.
یافته ها: پس از تکمیل فرایند مصاحبهها و کدگذاری، تعداد 31 مضمون پایه، 10 مضمون سازمان دهنده و 3 مضمون فراگیر در خصوص مولفه های محتوای برنامه درسی با رویکرد شهروند جهانی شناسایی شد. مضامین فراگیر عبارت بودند از: الف) مؤلفههای دانشی ب) مؤلفههای ارزشی و نگرشی و ج) مؤلفههای مهارتی.
بحث و نتیجه گیری: بر اساس یافتهها میتوان نتیجه گرفت که بنابراین، با توجه به پدیده جهانیشدن و ضرورت و نیاز بهنوعی نگاه جهانی به آموزش در جامعه و بهتبع آن در فراگیران، همچنین بنا بر تأکید پارهای از اسناد چشماندازی موجود در داخل و خارج از کشور، بر تعامل سازنده و مؤثر با جهان، نیاز به تدوین مؤلفههای برنامه درسی میتواند جایگاه خاصی در برنامه درسی تربیت شهروند جهانی داشته باشد
Purpose: One of the main concerns of the current society, which is the foundation for the formation of a healthy and developed society, is the issue of citizenship and education of global citizens. The aim of this study was to develop and identify the components of the content of the curriculum of the elementary course of global citizenship. Methodology: This research was applied in terms of purpose and qualitative in terms of implementation method. The statistical population of the present study was 833 articles of all domestic and foreign articles and documents related to the discussion of global citizenship in the period 2010 to 2021. For this purpose, 65 internal and external documents and articles were purposefully reviewed. Library method was used to collect information, and checklist and receipt tools were used. The validity of the study was reviewed and confirmed by experts and the reliability was calculated to be 0.632. This research was conducted by content analysis method in MAXQDA 2018 software. Findings: Findings showed that regarding the components of curriculum content with a global citizen approach, 31 basic themes, 7 organizing themes and 3 comprehensive themes were identified. Inclusive and organizing themes included knowledge components (global literacy and global concepts), value and attitude components (global perspective, global responsibility and flexibility), and skill components (social skills and cognitive skills). Conclusion: Considering the comprehensive and organizing themes, it is necessary to pay attention to the global citizen, and education should revise the content of primary school textbooks in order to raise children in order to achieve citizenship content
Machine summary:
در نتيجه جهاني شدن سيماي جديدي از مفهوم شهروندي با عنوان شهروند جهاني (فردي که از جهان معاصر آگاهي کافي دارد و با نقش خود آشناست و متضمن احترام به ارزشها و تنوع در امور است و توانايي مشارکت فعالانه و مسئولانه در عرصه ي جهاني را دارد) در حال شکل گيري و تکامل است و نظام هاي آموزشي کشورهاي مختلف را بر آن داشته تا براي آماده کردن جوانان براي کارکرد مؤثر در عصر جهاني شدن ، در برنامه هاي خود تجديد نظر کنند و ارز شها و مهارت هايي را به فراگيران بياموزند تا آنها بتوانند در ابهاد ملي و بين المللي نقش مؤثري داشته باشند (Rashidi، ٢٠٢٠).
چراکه شهروندي جهاني به عنوان يک مفهوم ، عمدتا از طريق مباحث مربوط به آموزش وپرورش مطرح شده است (Butcher، ٢٠١٧) ؛ بر اين اساس ، تربيت شهروند جهاني بايد تغيير فراگيران و مجهز ساختن آن ها به ابزارهاي ضروري براي ساخت جهاني بهتر را هدف قرار دهد و آن ها را به يک شهروند جهاني تبديل نمايد ( ,Horey Mathisen &Fortune, Nicolacopoulos, Kashima ، ٢٠١٨).
در دنيا و گسترش ارتباطات در سطح بين المللي، تربيت شهروندان جهاني و لزوم توجه به محتواي برنامه درسي شهروند جهاني، به عنوان يک خلاء در سيستم آموزشي کشور احساس مي شود و براي دانش آموزان ، بخصوص در دوره ي ابتدايي که از مهمترين دوره هاي آموزش عمومي و در واقع پايه ي يادگيري مي باشد ضرورت دارد.