Abstract:
ادبیات تعلیمی، یکی از مهمترین انواع ادبی در ادبیات ملل مختلف و به ویژه ایران است. استاد مسلط تعلیم و تربیت در ادبیات فارسی، سعدی است که ارزش آثار او بر هیچکس پوشیده نیست؛ از اینرو، این پژوهش بر آن است تا با بهرهگیری از روش مطالعۀ کتابخانهای و به صورت تحلیلی- توصیفی، حکایت «جدال سعدی با مدعی» را بر اساس شاخصهای صوری و محتوایی ادبیات تعلیمی مورد بررسی قرار دهد. حاصل مطالعات بیانگر این است که ویژگیهایی چون تمثیل، بسامد بالای جملات استفهامی، بسامد بالای جملات امری و نهیی، هنجارگریزی نحوی و جابجایی ارکان جمله، نمایشی کردن موضوع، استدلال و تفسیر سخن، لغات، ترکیبات و تعبیرات ادبیات تعلیمی، تصویر ساده و رسا، استفاده از هنرسازههای ادبی در راستای تعلیم، تاکیدی بودن نقش تشبیه، سادگی و رسایی زبان و بیان، مخاطب و خوانندهمحوری و صریح بودن از مهمترین خصوصیات صوری و اشاره به آیات قرآنی، احادیث و روایات، دیدگاه تقدیرگرایانه، عقلگرایی و خردورزی، رویکرد یکسونگرانه (رویکرد مذکرمحور)، ذکر آموزههای اخلاقی به شیوۀ پند و اندرز، آموزنده و تهذیبکننده بودن، واقعگرایی و دوری از خیالبافی، از جمله ویژگیهای محتوایی حکایت سعدی هستند. حاصل سخن آنکه، حکایت «جدال سعدی با مدعی»، یکی از بهترین حکایات تعلیمی در حیطه ادبیات تعلیمی است.
Lyrical literature is the expression of the poet's personal feelings and emotions.
Feelings and emotions are one of the most important features of lyrical literature,
which separate this type from other literary types, and the softer and gentler the poet's
poetic feelings and emotions are, the more powerful his words will be. The most
obvious type of lyric poetry in Persian literature is sonnet, in which past and
contemporary poets have experimented and left brilliant works. One of the famous
poets of contemporary sonnet is Hossein Manzavi, whose sonnet have been welcomed
by people of poetry and literature. Therefore, this research aims to study and analyze
a poem by Hossein Manzavi based on the content and form indicators of lyrical
literature by using the library study method and in an analytical-descriptive way. The
results of the studies show that being emotional and romantic, being romantic and
mystical, being descriptive, responding to feelings and needs, having a sad
atmosphere and focusing on the main character are among the most important content
characteristics of sonnet monzavi. Also, features such as the softness of the language,
soft and gentle metaphors and similes, words and elements suitable for the lyrical
space, many vowels and consonants "s/ sh", a lot of the word "I", the presence of row,
commitment, soft and stretched weight, Giving personality to abstract elements and
some other specific lyrical compositions are among the formal characteristics of
isolated sonnets. As a result, the studied sonnet is one of the best sonnet of Hossein
Manzavi, which has the indicators of lyrical literature in terms of content and form.
Machine summary:
یکی از شاعرانِ مشهورِ غزلسرای معاصر، حسین منزوی است که غزلیات او با استقبال اهل شعر و ادب روبرو شده است؛ از اینرو، این پژوهش بر آن است تا با بهرهگیری از روش مطالعۀ کتابخانهای و به صورت تحلیلی- توصیفی، غزلی از حسین منزوی را براساس شاخصهای محتوایی و صوری ادبیات غنایی مورد مطالعه و بررسی قرار دهد.
1-1- روش تحقیق این پژوهش بر آن است تا بهرهگیری از روش مطالعۀ کتابخانهای و به صورت تحلیلی-توصیفی، غزلی از حسین منزوی را از لحاظ محتوایی و صوری مورد مطالعه و بررسی قرار دهد تا مشخص شود غزل او از لحاظ صورت و محتوا چه ویژگیهایی از شاخصهای ادبیات غنایی را دارد.
ای تمثیـــل زیبـــایی تـو دادی بـا سلام خـود جواب من، سلام، ای عشق , «چـرا هستم؟» ســوال بیجـوابـم بــود از هستـی سـلام ای شــط شیرین شتـاب من سلام ای عشق , اگرچـه بــا تــو، دور زنـدگی تند است، امـــا، بـاز (منزوی، 1387: 326- 323) 2-4- شاخصههای محتوایی غزل حسین منزوی 2-4-1- احساسی و عاطفی بودن احساس و عاطفه از مهمترین مؤلفههای شعر غنایی هستند.
بررسی یکی از اشعار حسین منزوی از لحاظ شاخصهای محتوایی و صوری ادب غنایی، نتایج زیر را در پی داشت: از لحاظ شاخصهای محتوایی، شعر حسین منزوی، یک شعر به تمام معنا در ادبیات غنایی است؛ زیرا که شاخصهایی چون «حساسی و عاطفی بودن، عاشقانه و عارفانه بودن، وصفی بودن، پاسخگویی به احساسات و نیازها، داشتن فضای غمآلود و تمرکز بر روی شخصیت اصلی» را در خود دارد.