Abstract:
پژوهش حاضر با بهرهگیری از الگوی چهار مرحلهای اسپریگنز، دیدگاه میرزا خلیل کمرهای درباره بحران اصلی جامعه اسلامی- ایران معاصر، دلایل انحطاط آن، جامعه مطلوب و راهکار تحقق آن را مورد بررسی قرار داده است. براساس یافتههای پژوهش، مهمترین بحرانهای جامعه اسلامی، جنگ و رادیکالیسم افراطی است. ریشه اصلی این بحرانها در سلفیگری و غربگرایی است که منجر به دولتهای مستبد شده است. جایگزین میرزا خلیل کمرهای برای این وضعیت، حکومت شورایی مبتنی بر دو عنصر شهروندی فعال و اقدام عملی دین شرعی در جامعه اسلامی است. در نهایت، راه رسیدن به چنین جامعهای هم دوسویه است، نقد همزمان فرهنگ غربی (استعمار) و رسیدن به وحدت اسلامی (ولایت فقیه) به عنوان اقدام عملی. مهمترین نقد بر اندیشه کمرهای را میتوان مغشوش بودن جامعه مطلوب وی و عدم تناسب آن با ریشهشناسی و راهحل وی دانست.
The present study has analyzed the idea of Mirza Khalil Kamarah’i about the main crises in the contemporary Iranian-Islamic community, the causes of its decline, the desired society, and strategies for its realization using the four-stage model of Thomas Spriggans. Based on the research results, the most significant crisis in the Islamic community is related to war and radicalism. The main root of these crisis is Salafism and Westernism, which has led to authoritarian governments. As an alternative to the current situation, Mirza Khalil Kamarah’i suggests a council government based on two elements of active citizenship and the practical implementation of Sharia liability in Islamic society. Finally, the way to reach such a community is two-sided, simultaneously criticizing the western culture (colonialism) and reaching Islamic unity (Wilayat-e Faqih) as a practical measure. The most important criticism of Kamarah'i's idea can be considered as the confusion of his desired society and its incompatibility with his etymology and solution.
Machine summary:
com چکیده پژوهش حاضر با بهرهگیری از الگوی چهار مرحلهای اسپریگنز، دیدگاه میرزا خلیل کمرهای درباره بحران اصلی جامعه اسلامی- ایران معاصر، دلایل انحطاط آن، جامعه مطلوب و راهکار تحقق آن را مورد بررسی قرار داده است.
از سوی دیگر با افزایش روند اندیشه سکولاریسم (جدایی دین از سیاست) در جوامع اسلامی به خصوص در قرن بیستم، اندیشمندی چون میرزا خلیل کمرهای سعی کرده است، تا با بهکارگیری فقه و تفسیر سیاسی قرآن، پاسخی برای مشکلات ارائه دهد.
استعمار میرزا خلیل کمرهای یکی از منادیان وحدت بین مسلمانان بود و تمام همّ و غم خود را صرف نوشتن آثاری برای پیوند مسلمانان و نیز مشکلات و معضلات فرق اسلامی کرده است.
میرزا خلیل کمرهای در یکی از آثار خود با عنوان به نام قافله بشر، دولت حضرت علی(ع) را عنوان حکومت ایدهآل تعریف میکند، بدین منظور که جامعه در نظر ایشان بهترین راه را برای اداره امور انتخاب مینماید.
منادی وحدت اسلامی و امر به اتحاد میرزا خلیل کمرهای یکی از راهکارهای عملی برای رسیدن به جامعه مطلوب سیاسی را دوری و اجتناب از طرح مباحثی میداند که دیگر فرقهها و مذاهب اسلامی بر آن، حساس هستند، تا بدین روش بتوانند، مشکلات و معضلات جهان اسلام و برخی مسائل را در ایران، زیر لوای اتحاد جامعه اسلامی حل و فصل کنند.
یکی از این اندیشمندان سیاسی نیز میرزا خلیل کمرهای است، تا راهی را برای رسیدن به جامعه مطلوب سیاسی ارائه دهد.
میرزا خلیل کمرهای یکی از راهکارهای عملی برای رسیدن به جامعه مطلوب سیاسی را دوری و اجتناب از مباحثی میداند که باعث اختلاف بین فرقههای اسلام میشود.