Abstract:
معرفتشناسی که به امکان، چیستی، منابع و قلمرو شناخت میپردازد، یکی از مهمترین مبانی خود را بر شناخت منابع شناسایی انسان بنیان نهاده است. معرفتشناسان معاصر از پنج منبع معرفت بعنوان منابع شناخت انسان نام میبرند: ادراک حسی، عقل، دروننگری، گواهی و حافظه. در میان فیلسوفان جهان غرب و اسلام، دکارت در غرب و ملاصدرا در جهان اسلام، در مورد مسئلۀ شناخت، بویژه منابع آن، نظریهپردازی کردهاند که دیدگاهشان به الگوی پنجضلعییی که معرفتشناسان معاصر مطرح میکنند نزدیک و قابل تطبیق است. ملاصدرا و دکارت، آغاز معرفت را با حس و پایان آن را در عقل میبینند؛ با این تفاوت که عقل در حکمت متعالیه اگرچه اتمّ مراتب ادراک است، اما هنوز به پایان راه نرسیده و این دروننگری مبتنی بر شهود است که پایانبخش معرفت حقیقی است. در مکتب شناختی ملاصدرا و دکارت، ادراک حسی، عقل و دروننگری، تولیدکنندۀ معرفت، گواهی انتقالدهنده، منبع اجتماعی و عام معرفت، و حافظه، نگهدارنده و مخزن معرفت قلمداد میشود.
معرفت شناسی که به امکان، چیستی، منابع و قلمرو شناخت می پردازد، یکی از مهمترین مبانی خود را در شناخت منابع شناسایی انسان بنا نهاده است. معرفت شناسان معاصر از پنج منبع معرفت به عنوان منابع شناخت انسان نام می برند: ادراک حسی، عقل، درون نگری، گواهی و حافظه. در میان فیلسوفان جهان غرب و اسلام، دکارت در غرب و ملاصدرا در اسلام پیرامون مساله شناخت به ویژه منابع ان به نظریه پردازی همت گماشته اند و مدل پنج ضلعی ای که معرفت شناسان معاصر مطرح می کنند را مورد اشاره قرار داده و برای انها وقعی حايز اهمیت قايل اند. ملاصدرا و دکارت ، اغاز معرفت را با حس و انجام ان را در عقل می بینند؛ با این تفاوت که عقل در حکمت متعالیه اگرچه اتم مراتب ادراک است اما هنوز به پایان راه نرسیده و این درون نگری مبتنی بر شهود است که پایان بخش معرفت حقیقی است. در مکتب شناختی ملاصدرا و دکارت، ادراک حسی، عقل و درون نگری تولید کننده معرفت، گواهی انتقال دهنده، منبع اجتماعی و عام معرفت و حافظه، نگه دارنده و مخزن معرفت قلمداد می شود. ملاصدرا و دکارت ، اغاز معرفت را با حس و انجام ان را در عقل می بینند؛ با این تفاوت که عقل در حکمت متعالیه اگرچه اتم مراتب ادراک است اما هنوز به پایان راه نرسیده و این درون نگری مبتنی بر شهود است که پایان بخش معرفت حقیقی است. در مکتب شناختی ملاصدرا و
دکارت، ادراک حسی، عقل و درون نگری