Abstract:
هدف پژوهش حاضر شناسایی ابعاد و مؤلفههای آموزش فراگیر برای دانشآموزان با نیازهای ویژه درآموزش و پرورش ایران است. روش پژوهش کیفی، از نوع توصیفی و تحلیل مضمون با رویکرد استقرایی اکتشافی بود. در این پژوهش تا اشباع دادهها از 10 نفراز متخصصان و استادان مدیریت آموزشی و روانشناسی کودکان استثنایی که در زمینۀ آموزش فراگیر و سیاستگذاریهای آموزشی و فرهنگی برای کودکان استثنایی کار پژوهشی انجام داده بودند، انتخاب و مصاحبه نیمۀ ساختارمند با آنها انجام شد. همچنین تجزیه و تحلیل دادهها با کدگذاری باز، محوری و انتخابی با استفاده از نرمافزارهای MAXQDA 2018، انجام گرفت. نتایج به دست آمده در مجموع 7 کد انتخابی، 16 کد محوری و 40 کد باز برای آموزش فراگیر در آمــوزش و پــرورش شناسایی گردید. ابعاد به دست آمده شامل توسعۀ سرمایههای فرهنگی؛ توسعۀ منابع انسانی؛ ارتباط بین خانواده و مدرسه؛ آمادهسازی زیرساختهای آموزشی؛ پاسخگویی به نیازهای آموزشی؛ نظارت و پیگیری مستمر؛ تعامل مستمر با آموزش و پرورش عادی است که در بین ابعاد به دست آمده توانمندسازی و ارتقای علمی معلمان آموزش و پرورش عادی و استثنایی از طریق برنامهریزیهای آموزشی در درجۀ اولویت بیشتری قرار دارد؛ بنابراین شایسته است با استفاده از نتایج این پژوهش و کاربست آن در برنامهریزی ستادی و استانی، تعارضات موجود را شناسایی و در راستای ایجاد فرصتهای برابر آموزشی وپرورشی برای تمامی کودکان و دانشآموزان با نیازهای ویژه اقدام شود تا بتوانند، تمام افراد از فرهنگها و سطوح اجتماعی مختلف، با طیف گستردهای ازتواناییها و ناتوانیها را در برگیرد.
The purpose of this study is to identify the dimensions and components of inclusive education for students with special needs in education. The research method was qualitative, which was done descriptively and content analysis with heuristic inductive approach. In this study, until data saturation, 10 experts and professors of exceptional child psychology and educational management who had previously done research in the field of inclusive education and educational and cultural policy for exceptional children were selected and semi-structured interviews were conducted with them. Also, data analysis was performed with open, axial and selective coding using MAXQDA 2018 software. The obtained results were identified as a total of 7 dimensions, 16 components and 40 indicators for inclusive education in education. in between the dimensions of training and empowerment of the forces through holding training courses. Therefore, it is worthwhile to identify the existing conflicts by using the results of this research and their application in provincial and staff planning and in order to create equal educational opportunities for all children and students with special needs, measures should be taken to include all people from different cultures and social levels with a wide range of abilities and disabilities.
Machine summary:
ابعاد به دست آمده شامل توسعۀ سرمایههای فرهنگی؛ توسعۀ منابع انسانی؛ ارتباط بین خانواده و مدرسه؛ آمادهسازی زیرساختهای آموزشی؛ پاسخگویی به نیازهای آموزشی؛ نظارت و پیگیری مستمر؛ تعامل مستمر با آموزش و پرورش عادی است که در بین ابعاد به دست آمده توانمندسازی و ارتقای علمی معلمان آموزش و پرورش عادی و استثنایی از طریق برنامهریزیهای آموزشی در درجۀ اولویت بیشتری قرار دارد؛ بنابراین شایسته است با استفاده از نتایج این پژوهش و کاربست آن در برنامهریزی ستادی و استانی، تعارضات موجود را شناسایی و در راستای ایجاد فرصتهای برابر آموزشی وپرورشی برای تمامی کودکان و دانشآموزان با نیازهای ویژه اقدام شود تا بتوانند، تمام افراد از فرهنگها و سطوح اجتماعی مختلف، با طیف گستردهای ازتواناییها و ناتوانیها را در برگیرد.
Keywords: Exceptional education, Inclusive education, Students with special needs مقدمه آموزش و پرورش یکی از مهمترین نهادهای فرهنگی هر جامعهای است که وظیفۀ اجتماعی کردن و انتقال دانش را به افراد جامعه بر عهده دارد.
پژوهش Moberg, 2020)) با عنوان «روش تحلیل و مقایسۀ نگرش معلمان نسبت به آموزش فراگیر در دو کشور فنلاند و ژاپن» و با هدف بهبود درک جهانی آموزش فراگیر برای ایجاد تحولات مختلف فرهنگی و تاریخی انجام گرفته است.
بر این اساس نتایج به دست آمده ابعاد آموزش فراگیر برای دانشآموزان با نیازهای ویژه در آموزش و پرورش شامل 1-توسعۀ سرمایههای فرهنگی 2-توسعۀ منابع انسانی 3-ارتباط بین خانواده و مدرسه 4-آمادهسازی زیر ساختهای آموزشی 5-پاسخگویی به نیازهای آموزشی 6-نظارت و پیگیری مستمر 7-تعامل مستمر با آموزش و پرورش است.
پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفههای آموزش فراگیر برای دانشآموزان با نیازهای ویژه در آمــوزش و پــرورش انجام گرفته است.