Abstract:
انجمنهای ایالتی و ولایتی،که خود از راهآوردهای انقلاب مشروطیت بودند،بلافاصله پس از استقرار،به کانونهای قدرتمند برای دفاع از انقلاب مذکور و حراست از دست آوردهای آن مبدل شدند.نقش آنها در دورهای که در تاریخ ایران به دوره«استبداد صغیر» معروف است،برجستهتر و چشمگیرتر بوده است.از یک سو یکی از اهداف عمده کوتای محمد علی شاه بر علیه حکومت مشروطه بر چیدن بساط انجمنهای مزبور بوده است که مانع عمده اساسی در راه تحقق نیافتن مستبدانه و سلطه طلبانه وی محسوب میشدند.از سوی دیگر،این انجمنها طی دوره استبداد صغیر،ضمن اداره امور محلی ملی و حتی بین المللی،پرچم مبارزه بر علیه رژیم مبارزه بر علیه رژیم کودتا را برافراشتند و در استقرار مجدد مشروطیت نقش بیدلیل ایفا کردند.
Machine summary:
"محمد علی شاه بر علیه حکومت مشروطه بر چیدن بساط انجمنهای مزبور بوده است که
جهت بیخاصیت کردن آنها به کار برد که به مواردی چند از این اقدامات اشاره میشود:1)فشار بر مجلس شورای ملی به منظور انحلال انجمنها
(*)-برای توضیحات بیشتر در این خصوص رک:هریسینژاد-کمال الدین،«پیدایش و نقش انجمنهای ایالتی و ولایتی در انقلاب مشروطیت»،نشریه دانشکده علوم انسانی و اجتماعی،شماره 2،تابستان 2831،سال نهم،شماره پیاپی 21.
که محمد علی شاه تاکتیک خود را در این مورد تغییر دهد و برای رسیدن به هدف نهایی
به چند مورد از این اظهارات در یکی از جلسات مجلس اشاره میشود:انجمن تیریز خود را
این مجلس استقرار یافت اما امروز انجمنها مانع فعالیت آن شدهاند(طباطبایی)،در دنیا حتی یکی مملکت وجود ندارد که در آن انجمنهای محلی در امور سیاست دخالت کنند،
دیدگاههای محمد علی شاه در خصوص انجمنهای محلی نزدیک است.
نقش انجمنهای محلی در مبارزه علیه استبداد صغیر و استقرار مجدد مشروطیت
محمد علی شاه که به این ترتیب سلطنت خود را در خطر میدید،ترجیح داد موقتا
انجمن تبریز همچنان به فعالیت خود برای جلوگیری از تحقق این استقراض تداوم
چهره واقعی و ماهیت اصلی جنبش را که یک حرکت ملی برای نجات حکومت مشروع و قانونی بود بشناسانند و از این طریق اقدامات محمد علی شاه را در معرفی به عنوان
انگلیس و روس در تبریز در تاریخ 13 فروردین 8821 در انجمن ایالتی آذربایجان حضور یافتند و تلگرامهای دریافتی از سفیر کشور خود در تهران را به اعضای انجمن تسلیم
به این ترتیب ملاحظه میشود انجمنهای محلی و در رأس آنها انجمن ایالتی"