Abstract:
عناصر آب و هوایی به عنوان عوامل تعیینکننده اقلیمی از ارزش اقتصادی بالقوهای برخوردار میباشند که در دیدگاههای عامه مردم چندان شناخته شده نیست.از میان عناصر مختلف اقلیمی دما،بارش و یخبندان تأثیر فراوان و گستردهای بر شکلگیری و رشد و توسعه جوامع انسانی داشتهاند.این عوامل و عناصر میتوانند از طریق تأثیرگذاری بر میزان تولیدات زراعی،فعالیتهای اقتصادی انسانها را در مقیاسهای متفاوت کنترل و هدایت کنند.امروزه در کشورهای پیشرفته بهمنظور مدیریت اقتصادی بحرانهای کشاورزی با استفاده از شیوههای متنوع آماری و مدلهای اقلیم-کشاورزی،اقداماتی از قبیل پیشبینی و ارزشگذاری و برآورد ارزش بیمهای عناصر آب و هوایی انجام میگید و برای پیشآگاهی فعالیتهای کشاوزی فعل و انفعالات آب و هوایی مؤثر در این بخش به عنوان متغیرهای مستقل با فعالیتهای کشاورزی بررسی شده و به برآورد ارزش اقتصادی عناصر مبادرت میورزند.در این مطالعه برای برآورد ارزش اقتصادی عناصر اصلی آب و هوایی یعنی دما،بارش و یخبندان،پس از شناخت وضعیت کلی مناطق مورد مطالعه از نظر اقلیمی،چهار محصول گندم آبی،گندم دیم،جو آبی و جو دیم از مزارع شهرستانهای تبریز و اصفهان انتخاب شدهاند.سپس میزان تولید آنها برحسب تن در هکتار و هزینههای کلی آنها در مناطق مورد بررسی و میانگین بارش،دما و یخبندان مناطق مورد مطالعه بر مبنای سالهای زراعی و سپس درآمد خالص در هر هکتار در سطح مناطق که خود تابعی از متغیرهای آب و هوایی و کشاورزی بهشمار میرود،بررسی و ارزیابی شدهاند.در مرحله بعدی توابع سطح زیر کشت هر یک از عناصر مورد مطالعه اقلیمی با استفاده از روشهای آمار استنباطی از جمله تحلیلهای همبستگی،رگرسیون ساده،رگرسیون چند متغیره و رگرسیون گام به گام با استفاده از نرمافزار رایانهای Minitab تخمین زده می- شدهاند.
Machine summary:
"این روند برای تمامی دادههای اصفهان و تبریز مورد محاسبه قرار گرفته است.
جدول-2-میانگین ماهانه عناصر و عوامل آب و هوایی مورد مطالعه در شهرهای تبریز و اصفهان در
در هکتار یا میزان تولید زراعی سالانه میتواند ارتباط نزدیکی با میزان سرمایهگذاری یا هزینه صرف شده برای همان محصول داشته باشد یا نه.
بدین معنی که(به تصویر صفحه مراجعه شود)نشان میدهد میان میزان تولیدات زراعی انتخابی و متغیرهای موجود یا
عملکرد تولید زراعی در اصفهان و تبریز با توجه به متغیرهای دخالت داده شده تفاوت
ملاحظه قرار گرفته و در قالب مدل خطی رگرسیون یک متغیره محاسبه شده است و در
جدول میانگین یخبندان تبریز 49/2 روز میباشد که از اصفهان 03/47 روز بیشتر است.
جدول-3-توزیع آماری متغیرهای مستقل و وابسته برای تبریز در دوره مطالعه(آمار دادههای خام:جهاد کشاورزی تبریز)
(به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول-4-توزیع آماری متغیرهای مستقل و وابسته برای اصفهان در دوره مطالعه(آمار خام:دادههای جهاد کشاورزی اصفهان)
(به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول-5-آمارههای توصیفی متغیر دما برای تبریز و اصفهان در دوره مطالعه
جدول-7-آمارههای توصیفی متغیر یخبندان برای تبریز و اصفهان در دوره مطالعه
میزان تولید گندم آبی از طریق معادله زیر محاسبه شده است:
با توجه به تحلیل رگرسیون خطی مدلهای عملکرد گندم آبی در مقابل هزینه تولید
(به تصویر صفحه مراجعه شود) در نتیجه معادله زیر برای تبریز بهدست آمده است:
1-در مدل تحلیل رگرسیون گامبهگام میزان تولید گندم آبی در برابر متغیرهای دما،
2-در مدل تحلیل رگرسیون گامبهگام میزان تولید گندم دیم با هیچ یک از متغیرها
3-در مدل تحلیل رگرسیون گامبهگام میزان تولید جو آبی با بارش معنیدار می-"