Abstract:
بررسی سیاست های دولت و دستگاه های مرتبط در خصوص صنعت گردشگری در برنامه سوم توسعه اقتصادی، فرهنگی با هدف ارائه الگویی که در قالب آن نظام سیاستگذاری کارآمدی که به توسعه پایدار صنعت گردشگری کشور بیانجامد ضرورت اصلی تحقیق حاضر به شمار می آید. نتایج بررسی تحقیق نشان می دهد سیاست های گردشگری در هر یک از برنامه های 5 ساله از جمله برنامه سوم توسعه، از خلاء الگوی سیاستگذاری معین و به خصوص فقدان توجه به شاخص های بنیادین سیاستگذاری همچون، تمرکز و انسجام در اهداف، دیدگاه نظام مند و یکپارچه در میان سیاست گذاران، میزان عمل پذیری سیاست ها و نظام پاسخ گویی و ارزیابی عملکرد مؤثر برخوردار بوده است. توسعه گردشگری متضمن توجه به ابعاد توسعه در تمامی سطوح فردی، سازمانی و ملی است و پایداری آن در گروی استفاده از منابع، هدایت سرمایه گذاری ها، سمت گیری پیشرفت فن آوری و تغییر ساختاری و نهادی است که با نیازهای حال و آینده بشر سازگار باشد. صاحب نظران گردشگری معتقدند مسیر دستیابی به توسعه گردشگری از طریق در نظر گرفتن دو دسته عوامل زیر: - عوامل اولیه سیاستگذاری صرف نظر از موضوع گردشگری - عوامل تخصصی گردشگری امکان پذیر خواهد شد. الگوی به دست آمده در این تحقیق نقش و اهمیت هر یک از عامل های اولیه و تخصصی را نشان می دهد. به علاوه خلاء یک مبنای علمی در سیاستگذاری ها منجر شد این کاستی در الگوی مزبور گنجانده شود. الگوی پیشنهادی در سه سطح فردی، سازمانی و ملی، اهداف و مقاصدی را متصور شده است که امید می رود با دستیابی به اهداف توسعه در سطوح سه گانه تحت بررسی، تحقق توسعه پایدار در گردشگری صورت پذیرد.
Machine summary:
"[6] نگاره(1):اهداف کمی گردشگری در برنامه سوم توسعه (به تصویر صفحه مراجعه شود) محقق بر اساس مجموعه مطالعات انجام شده،اطلاعات جمعآوری شده از پرسشنامهها،مصاحبهها و خرد کارشناسی موانع توسعه گردشگری را در ابعاد زیر طبقهبندی نموده است: الف:موانع ساختاری ب:موانع سیاستگذاری ج:موانع اقتصادی د:موانع سیاسی و:موانع فرهنگی تشریح موانعالف-موانع ساختاری گردشگری شامل: -تغییر و جابجایی متناوب ساختارها و مراکز سیاستگذاری گردشگری -عدم شکلگیری یک سازمان یا نهاد متمرکز در سیاستگذاری و اداره گردشگری -تنوع مراکز تصمیمگیری و در نتیجه تداخل سیاستها و تصمیمات -عدم تعامل سازنده و پیشبردی میان مراکز متعدد سیاستگذاری -خلاء علمی و تخصصی به دلیل عدم ارتباط مسمترو مؤثر با منابع و مراکز علمی و تحقیقاتی در اتخاذ و اجرای سیاستهاب-موانع سیاستگذاری گردشگری شامل: -عدم برخورداری و تبعیت از یک الگوی جامع سیاستگذاری -عدم دستیابی به وفاق و اجماع کلان در مقاصد و خواستههای گردشگری -ناکارآمدی و در مواردی خلاء برنامهریزیهای بلندمدت و دنبالهدار -عدم وجود دیدگاه نظاممند و سیستماتیک -عدم انسجام و یکپارچگی تصمیمات -نبود تمرکز و همگرایی در تصمیمات -وجود طرح و برنامههای ناتمام به واسطه عدم فرایند پیگیری تا حصول نتیجهج-موانع اقتصادی گردشگری شامل: -توجه ویژه به درآمدهای نفتی -افزایش و ادامه رو به رشد بهای نفت -ناکارآمدی زیرساختهای اقتصادی گردشگری -ناکارآمدی فعالیتهای بالادستی گردشگری -عدم اختصاص اعتبارات ارزی و ریالی کافی -فقدان تعامل مؤثر واحدهای تصمیمگیر اقتصادی با مراکز سیاسی،علمی و فرهنگی -عدم مشوقها و تضمینهای لازم جهت گسترش سرمایهگذاری بخش خصوصی -دشواریهای حقوقی و خلاء مقررات و دستور العملهای روشن و کارآمد -فقدان نیروی انسانی مؤثر و کارآمد در بخشهای اقتصادی گردشگرید-موانع سیاسی گردشگری شامل: -تداخل و تقابل نهادها در تصاحب و اداره مراکز و سازمانهای گردشگری در بدو انقلاب -تغییر قوانین و جابچایی تفویض اختیارات میان سازمانهای گردشگری -نقش مراکز و سازمانهای خارج از حوزه سیاستگذاری دولت در اداره گردشگری -خلاء نقش و جایگاه گردشگری در توسعه روابط خارجی با دیگر کشورها -جنگ ایران و عراق و سمتگیری جامعه جهانی در مقابل ایران -ایجاد و حرکت به سوی انزوای ایران در پی تحریمهای دنبالهدار اقتصادی،سیاسی -دامن زدن به تحرکات ضد ایرانی در منطقه به خصوص از ناحیه کشورهای عرب منطقه -گسترش تروریسم و گنجاندن ایران در اذهان جوامع به عنوان کانون حمایت از تروریسمو-موانع فرهنگی گردشگری شامل: -تغییر نگرش فرهنگی به گردشگری در شروع انقلاب از سوی سیاستگذاران -تفصیرهای بازدانده مراجع و مراکز فقهی و اسلامی در موضوع گردشگری -نقش آموزههای اسلامی در تغییر الگوهای ارزشی سیاستگذاران -نقش تنوع فرهنگی جامعه ایران و وجود خرده فرهنگهای گوناگون -برخی هنجارهای رفتاری و الگوهای اخلاقی ایرانیان -عدم شکلگیری باور ملی به توسعه و رشد گردشگری -ناکارآمدی برنامههای رسانههای ملی و جمعی به گسترش فرهنگ سفر و گردشگری -ضعف اطلاعر سانی مؤثر و کارآمد در معرفی جاذبهها و مراکز گردشگری -تمایل ایرانیان به سفرهای خانوادگی -عدم اعتماد و تمایل به سفرهای فردی به خصوص از طریق تورهای گردشگری -بالا بودن هزینههای سفر در مقایسه با کیفیت خدمات که به کاهش انگیزه سفر میانجامد."